Bestuurlijke optimalisatie

“In 2000 zorgde het Bijzonder decreet over het Gemeenschapsonderwijs (BDGO!) voor de oprichting van 28 scholengroepen”, zegt Koen Bollaert, die als voormalig beleidscoördinator een verandertraject voor krachtigere scholengroepen opstartte. “Onze scholengroepen vormen samen het mesoniveau. Het is het bestuurlijke tussenniveau dat instaat voor de ondersteuning van de scholen op vlak van beleid op diverse terreinen: algemeen, financieel, personeel, infrastructuur, communicatie en ICT. Die scholengroepen, hun algemeen directeurs, de raden van bestuur en de werknemers leverden sindsdien schitterend werk in hun regio’s. Toch kan het ondersteunen van de scholen nog beter.

Vanwaar die plotse ambitie om nog meer te professionaliseren?

“Die ambitie is niet zo plots. De roep naar meer beleidskracht in de scholengroepen klinkt al geruime tijd luid. Jezelf als belangrijke lokale onderwijsspeler op de onderwijskaart zetten vraagt een meer sturende rol. De uitdagingen van ons onderwijsnet zijn talrijk. Ze komen zowel vanuit externe als interne hoek.

Intern schreeuwen onze scholen en het onderwijzend personeel om een sterkere ondersteuning en een vermindering van planlast. Hun wens is zich helemaal toeleggen op hun pedagogische taak om elk kind, leerling en cursist alle ontwikkelingskansen te bieden. Laat dat nu net ons uniek pedagogisch project - het PPGO! - zijn. Scholengroepen staan voor grote uitdagingen. Er komen steeds meer taken bij. Professionaliseren wordt een noodzaak.”

Hoe speelt de hervorming van het secundair onderwijs hierin een rol?

“Het onderwijslandschap hertekent zich. Meer en meer scholen profileren zich als domein- of campusscholen. In veel gevallen vraagt dit om een andere manier van organiseren. We stellen ook vast dat Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits en het grootste onderwijsnet ons GO! model van scholengroepen overnemen. Om concurrentieel te blijven moeten onze scholengroepen zich blijvend professionaliseren en zich bestuurlijk optimaliseren.”

Bestuurlijke optimalisatie, een verhaal van zelf willen beter doen in plaats van moeten beter doen?

“De wens naar meer effectiviteit en efficiëntie leggen we niet naast ons neer. Ambities vooruitduwen die rechtstreeks elke leerling en elke schooldirectie ten goede komen, daar tekenen we voor. Als we zelf de hervormingen niet doorvoeren, dan legt de Vlaamse regering het ons op.
Het is vooral het verhaal van het realiseren van één sterk onderwijsnet dat kwaliteitsvol onderwijs organiseert met voldoende herkenbaarheid als hèt onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap. Het GO! is pas sterk wanneer alle schakels even sterk zijn. Streven naar krachtigere scholengroepen met meer verantwoordelijkheden is de droom.”

Hoe ziet de scholengroep van de toekomst eruit?

“Een ideale scholengroep weegt in zijn regio door op vlak van onderwijsbestuur en –beleid. Hierdoor is hij een onderwijsspeler om rekening mee te houden en bijgevolg een aantrekkelijke werkgever. Zo’n scholengroep is qua organisatiemodel sterk op alle beleidsdomeinen. Hij biedt een basis aan alle onderwijsvormen- en niveaus aan. Vanuit een goed werkend organisatiemodel kan zo’n scholengroep vlot inspelen op tendensen in de samenleving, op onderwijsvernieuwingen. Niet te vergeten: in zulke scholengroep krijgen onze scholen en het personeel alle ruimte om kwaliteitsvol leerlingen en cursisten te vormen en op te voeden. Win-win!”

Klinkt als een niet te missen opportuniteit … en ook als een kerntakenoefening?

“Inderdaad. Het bepalen van wat een scholengroep meer of minder moet gaan doen om de scholen nog beter te ondersteunen maakt deel uit van een complexe kerntakenoefening. Scholengroepen moeten zich eerlijk durven afvragen: "Zijn wij sterk genoeg om beleidsmatig op te treden? Zijn we groot genoeg om domeinscholen te maken?" De uitkomst van deze denkoefening kan vele gezichten hebben waarbij niet één organisatiemodel zaligmakend is.

Bestuurlijke optimalisatie biedt in de eerste plaats vooral kansen. We zijn het als onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap aan onze leerlingen en cursisten verplicht om deze kansen te grijpen.” 

Wat besliste de Raad tijdens zijn bestuursperiode?

De Raad GO! gaf groen licht voor de samenvoeging van scholengroepen Ant1Gon en Forum tot de nieuwe Scholengroep Antwerpen, met ingang van 1 september 2016.

De Raad bekrachtigde de fusie van scholengroepen Kla4 en Kempen, die op 1 september 2017 in werking trad. Zij zijn nu GO! scholengroep Fluxus.

De Raad van het GO! gaf ook de centrale diensten de opdracht om de bestuurlijke optimalisatie in een hogere versnelling te brengen, meer bepaald door een bestuurlijke transformatie uit te tekenen die bijdraagt aan onze gezamenlijke opdracht, namelijk het realiseren van kwaliteitsvol onderwijs waarin het PPGO! centraal staat.

Er werd een externe partner aangesteld om dit alles in goede banen te helpen leiden en om bijkomende expertise aan te brengen. In een werkgroep en een stuurgroep met vertegenwoordigers van de Raad van het GO!, de centrale diensten en de scholengroepen, werd in een eerste fase gewerkt aan de totstandkoming van een onderbouwende visietekst, leidende principes en een voorstel van organisatiemodel. Daartoe werden verschillende participatieve sessies met de scholengroepen, raden van bestuur en de Raad georganiseerd.