“Onze eigen invulling van het Smartschoolplatform laat leerlingen in een afgeschermde en gecontroleerde omgeving kennis maken met een vorm van sociale media en brengt hen gedragsregels voor digitale communicatie bij. Daarnaast laat het platform zowel leerkrachten als leerlingen proeven van verschillende soorten digitale media en tools.” Coördinerend directeur basisonderwijs Nancy Peeters en pedagogisch ICT-coördinator Vik Pauwels over het verkleinen van de digitale drempel in de elf basisscholen van scholengroep Scoop in de noordoostrand van Brussel.
Vik Pauwels: “Een aantal jaren geleden experimenteerden we in een van onze basisscholen met het mediaplatform ‘Scool’. Omdat elk leerjaar er drie klassen had, bleek het een te kostelijke onderneming om ermee door te gaan.”
Nancy Peeters: “De zoektocht naar een alternatief leidde naar Smartschool. Voor onze leerlingen nog onbekend, maar onze leerkrachten gebruikten het reeds voor zorgondersteuning en administratie. Als we Smartschool nu ook in de klas inzetten - redeneerden we - laten we onze leerlingen al kennis maken met de elektronische leeromgeving die ze ook in het secundair onderwijs gebruiken.”
Vik: “Smartschool op zich is een lege doos. Dus creëren we voor elke leerkracht een basispakket met een beperkt aantal actieve modules en externe toepassingen. We zorgen ervoor dat het platform visueel aantrekkelijk is en de leerkracht ermee van start kan gaan. Naast een demo krijgen leerkrachten ondersteunend materiaal en begeleid ik tot op de klasvloer elke stap die ze willen zetten.”
Nancy: “Voor de leerlingen is deze aanpak vanzelfsprekend; ze zijn nu eenmaal digitaler ingesteld dan hun leerkrachten.”
Vik: “Sommige leerkrachten hebben nog een drempelvrees voor het gebruik van ICT in de klas. Dat probeer ik met hen te overwinnen. We verplichten de leerkrachten niet om enkel nog digitaal les te geven. We bieden hen een alternatief aan, geven hen de tijd om van de mogelijkheden van het platform te proeven. Het platform is een hulpmiddel, een andere manier om met de leerlingen te werken en te communiceren.”
Nancy: “Vorig schooljaar ontwikkelden we een eerste prototype van het platform. Drie van onze elf basisscholen experimenteerden ermee. Op basis van hun feedback pasten we het platform aan. Dat testen we nu verder uit in vier van onze scholen, met de bedoeling het de komende schooljaren aan al onze scholen aan te bieden.”
Vik: “De aan het platform deelnemende scholen vormen samen met de pedagogisch begeleider een lerend, digitaal netwerk dat de evolutie van het platform permanent evalueert. De bereikte resultaten brengen we in kaart, we bekijken wat werkt en niet werkt, zoeken uit hoe we de leerplannen via het platform kunnen verwezenlijken, hoe we de lessen mediawijzer kunnen maken en hoe we de lesinhoud sterker bij de leefwereld van de leerlingen kunnen laten aansluiten.”
Nancy: “Tijdens deelmomenten in elk van de vier scholen evalueren we de stand van zaken, zoeken we naar aansluiting bij andere leergebieden, bespreken we eventuele knelpunten en introduceren we nieuwe tools en apps. Sommige leerkrachten zijn tevreden met de mogelijkheden die we hen aanbieden, andere zoeken op eigen houtje verder.”
Vik: “Om de mogelijkheden van digitalisering van de lessen te onderzoeken, maakt elke school eerst een analyse van de beginsituatie van haar leerlingen en leerkrachten. Hiervoor gebruiken ze een enquête voor de leerkrachten en leerlingen van het vierde, vijfde en zesde leerjaar én een analyse-instrument van de pedagogische begeleiding dat inmiddels door de vier deelnemende scholen werd aangepast. Dat model ligt nu klaar voor de andere scholen die vanaf volgend schooljaar op de digitale kar springen.”
— coördinerend directeur basisonderwijs Nancy Peeters
Vik: “Elke klas van de deelnemende scholen heeft een mediawatcher: een rol die elke week een andere leerling op zich neemt. Zowel de klasleerkracht als deze leerling zien erop toe dat de medeleerlingen, bijvoorbeeld bij hun reacties op nieuwsberichten, de afgesproken gedragscode respecteren. Tijdens een kringgesprek bespreken ze met de andere leerlingen en de leerkracht hun onderlinge manier van communiceren. Zo hopen we de transfer te maken naar hun hun huidig en toekomstig gebruik van de sociale media.”
Nancy: “De leerlingen reageren bijzonder enthousiast op het mediaplatform. De vroegere ICT-mijders onder de leerkrachten zijn nu intense gebruikers van het platform: de leerwinst van het niet forceren. Voor multiculturele scholen is deze aanpak extra interessant; ook hun leerlingen moeten met mediawijsheid kunnen experimenteren. Verschillende leerstijlen kunnen er gemakkelijker in aan bod komen.”
Vik: “De mogelijkheden voor de verdere uitbouw van het platform zijn vrijwel onuitputtelijk. De leerlingen kunnen bijvoorbeeld zelf een portfolio van hun activiteiten samenstellen, zichzelf evalueren, zelf aangeven hoe ze de leerplandoelen willen bereiken. Via een digitaal prikbord kunnen leerlingen onderling vragen uitwisselen. Een chatbox kan uitgroeien tot een forum om de leerlingenparticipatie te bevorderen. Mogelijkheden genoeg om ons platform stap voor stap uit te bouwen.”
Wil je bij jou op school de leerlingen ook online laten gaan in een beveiligd platform? Kom meer te weten tijdens de nascholing ‘Media: GO! veilig online’.
Bekijk ook zeker de rest van het aanbod ‘Media en Innovatief Onderwijs’ dat uitgewerkt werd door de PBD-GO!.