Ondersteuning en dienstverlening aan het onderwijsveld

Medewerkers van de centrale diensten vertegenwoordigen en verdedigen de belangen van het GO! in tal van advies-, overleg- en onderhandelingsfora, zoals het sectorcomité X en de Vlaamse Onderwijsraad. Dit vraagt een degelijke voorbereiding en een grondig opvolgen van de regelgeving, beleidsbeslissingen en trends in de onderwijswereld. Ontwerpbesluiten en -decreten worden kritisch bekeken en van commentaar en opmerkingen voorzien. De centrale diensten houden constant de vinger aan de pols in het veld en verzamelen relevante info.

Deze expertise wordt ook ingezet voor de ondersteuning en dienstverlening aan de scholen en scholengroepen. De expertise die daaruit voortvloeit wordt aangewend om input te geven voor de algemene visie en beleidsstandpunten van het GO!.

Administratieve ondersteuning en dienstverlening aan scholen(groepen)

De afdeling Onderwijsorganisatie en -personeel (OOP) ondersteunt voortdurend scholen en scholengroepen door antwoord te geven op tal van vragen rond personeelskwesties en/of aspecten van de onderwijsorganisatie.

Er wordt gestreefd naar meer structurele ondersteuning. Zo worden er instrumenten aangereikt (modellen, procedures, aanbevelingen, draaiboeken, checklists e.d.) waarmee instellingen en scholengroepen via de GO! website zelf aan de slag kunnen. Die instrumenten worden permanent up-to-date gehouden. Toch blijft begeleiding op maat een belangrijk deel van het aanbod.

Op vraag van de scholengroepen worden ook geregeld gezamenlijke onderhandelingen gevoerd voor alle scholengroepen samen over die personeelszaken waarvoor alle scholengroepen eenzelfde beslissing beogen.

Samenwerking met bedrijfswereld

Het GO! sloot een viertal samenwerkingsovereenkomsten met bedrijven, zowel in de zachte als in de harde sector. Het GO! wil daarmee leerlingen van het secundair onderwijs de kans geven om de aangeleerde theorie praktisch toe te passen in een reële werkomgeving, en zo (werk)ervaring op te doen (cf. werkplekleren, duaal leren,). Anderzijds wil het GO! ook leerkrachten de kans geven om via bedrijfsstages de (nieuwe) ontwikkelingen op het terrein te volgen en hen zo te versterken in hun job.

Daarnaast heeft het GO! momenteel nog informele samenwerkingen lopen voor het secundair onderwijs, het volwassenenonderwijs en het HBO5. Er zijn verder ook partnerschappen met sectoren, belangenorganisaties, organisaties actief op de arbeidsmarkt en/of op het raakpunt tussen arbeidsmarkt en onderwijs en met de regionale technologische centra. Al deze samenwerkingen werden intern gemonitord en verder ontwikkeld waar het kon.

Het GO! engageert zich in het Logistiek Platform Vlaams-Brabant, zodat leerlingen in contact komen met deze sector en realistische werkervaringen kunnen opdoen. Ten slotte werden ook verschillende acties ondernomen om leerwerkplekken te vinden.

Duaal Leren

Als coördinator in dit dossier waakte de afdeling OOP over de voortgang van de proeftuin ‘Schoolbank op de werkplek’ door te overleggen met diverse partners zoals Vlaams Partnerschap Duaal Leren, AHOVOKS, kabinet en departement Onderwijs, Syntra Vlaanderen, sectorale partnerschappen enz. Tijdens infosessies werden de betrokken professionals in de scholen en scholengroepen hiervan op de hoogte gehouden.

De afdeling volgde ook de werkzaamheden op rond de tegen 1 september 2019 geplande organieke verankering van duaal leren. Er vond regelmatig informeel overleg plaats met KOV, UNIZO, VOKA en de Boerenbond over een aantal randvoorwaarden (verzekering, mentoropleiding, leervergoeding en vakantieregeling). Het compromis dat uiteindelijk werd gevonden, vond zijn beslag in Onderwijsdecreet XXIX.

De afdeling nam ook deel aan verschillende overlegfora, zoals het netoverstijgende informeel koepeloverleg DBSO/Duaal Leren en zowel het Vlaamse partnerschap als de onderliggende sectorale partnerschappen. Op geregelde tijdstippen werd overlegd met Syntra Vlaanderen, dat de regie heeft over de werkplekcomponent.

Modernisering SO

De overheid startte in het voorbije jaar werkzaamheden op om de studierichtingen met een dubbele finaliteit en een arbeidsmarktfinaliteit te koppelen aan één of meer beroepskwalificaties. De onderwijsverstrekkers hebben die koppeling beroepskwalificatie-onderwijskwalificatie gezamenlijk voorbereid, op basis van een document van AHOVOKS. De afdeling OOP nam in het overleg een actieve rol op.

De Dag van het Secundair Onderwijs in februari had als thema ‘Naar een gemoderniseerd secundair onderwijs – innoveren van binnenuit’. Na een plenaire toelichting (‘Scholen hoeven niet te wachten op de uitrol van de modernisering om te innoveren’) konden de deelnemers kiezen uit een waaier aan workshops. Aan de hand van praktijkvoorbeelden werd dieper ingegaan op concrete innoverende initiatieven: oriënteringsinstrument Columbus, innoveren in de B-stroom, actief burgerschap, de overgang van basisonderwijs naar secundair onderwijs, e.d.

Tijdens een infosessie voor coördinerend directeurs werden de toekomstige programmatieregels in het secundair onderwijs toegelicht. De scholen(gemeenschappen) krijgen ondersteuning op maat bij het uittekenen van hun studieaanbod. Op vraag wordt een omgevings- en arbeidsmarktanalyse van de betrokken regio opgesteld.

Het internettenoverleg ging zoals altijd verder. De inhoud van de toekomstige basisopties in de eerste graad werd uitgeschreven, evenals een procedure voor het ontwikkelen van de curriculumdossiers. Voor het GO! werd dit internettenoverleg opgevolgd door het team Leerplichtonderwijs, samen met de afdeling Beleid & Strategie en de PBD-GO!.

Werkzaamheden rond cao XI en cao XIbis

De afdeling OOP formuleerde tekstvoorstellen en amendementen voor deze cao’s en koppelde geregeld, tijdens en na de onderhandelingen, terug naar de professionals in het veld met aanbevelingen en informatieve nota’s, via de permanente technische commissie Personeel, het HR-netwerk en de personeelsverantwoordelijken.

De scholengroepen werden zeer intensief ondersteund bij de bijkomende procedures vacantverklaring en benoeming (1 juli 2018, 1 oktober 2018 en 1 januari 2019). Er werd veel toelichting gegeven bij de contouren van het lerarenplatform basisonderwijs. Slechts een beperkt aantal samenwerkingsverbanden in het secundair onderwijs kon deelnemen aan het project ‘Lerarenplatform SO’. De afdeling begeleidde de betrokken scholengemeenschappen bij het samenstellen van hun dossier en stond ook in voor de uiteindelijke selectie van de samenwerkingsplatformen.

In overleg met de scholengroepen werkte de afdeling maatregelen uit rond CAO XIbis, een cao specifiek voor het contractueel MVD-personeel. Voor het GO! resulteerde dit in een hogere eindejaarstoelage voor de arbeiders vanaf 2018 en een loonsverhoging van 1,1% voor de arbeiders en de bedienden vanaf 2021.

Er werden ook voorstellen geformuleerd voor een herziene of vereenvoudigde procedure voor (personeels)evaluatie.

Financiële en technologische ondersteuning

De afdeling Organisatieondersteuning ondersteunde de scholengroepen op het vlak van financiën en ICT. De financiële diensten van de scholengroepen worden bijgestaan in het gebruik van het algemene GO! boekhoudsysteem, de toepassing van de wetgeving ter zake, boekingsschema’s en algemene en specifieke boekhoudprincipes, en bij het opstellen van de (meerjaren)begroting en rapporteringen (semester- en jaarrekeningen). De boekhouding van de scholen(groepen) wordt nagekeken door de GO! verificatiedienst, ter voorbereiding van het jaarlijkse nazicht door het College van Accountants. De verificateurs adviseren de financieel verantwoordelijken van de scholen(groepen) ook in verband met het financiële en materiële beheer en houden geregeld themacontroles rond diverse financiële aspecten.

In het voorbije jaar werd de focus gericht op het financieel risicobeheer en het uitwerken - in overleg met een begeleidingscommissie Financiën - van minimale standaarden voor de volgende vier financiële processen: ‘aankopen en overheidsopdrachten’, ‘cash ontvangsten’, ‘volledigheid van de ontvangsten’ en ’meerjarenbegroting’.

De minimale standaarden zijn hierbij te beschouwen als beheersmaatregelen waarin men, gezien de potentiële risico’s bij deze processen, hoe dan ook moet voorzien. Het implementeren van de minimale beheersmaatregelen behoort toe aan de scholengroepen; daarbij werd net-breed ondersteuning geboden door best practices en procedures te delen.

Op 24 mei 2018 werd de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG of GDPR = General Data Protection Regulation) van kracht. De centrale diensten werkten procedures uit en modellen in het kader van verwerkingsovereenkomsten. Er werd een eerste aanzet gegeven voor de opmaak van een dataregister, met behulp van een generieke tool. De centrale diensten voorzien in de functie van een ‘data protection officer’, die mee de scholengroepen ondersteunt.

Pedagogische begeleiding

Conform het Kwaliteitsdecreet rapporteert de PBD-GO! jaarlijks in november met zijn jaarverslag aan de overheid over het voorbije schooljaar. Voor een uitgebreidere toelichting verwijzen we graag naar dit rapport.

Met een 80-tal medewerkers betrokken op zijn kernprocessen van pedagogische ondersteuning realiseerde de dienst in het voorbije schooljaar 1.020 trajecten en 1.625 professionaliseringsinitiatieven. Op die manier werden zo’n 20.000 deelnemers bereikt. Verder werd pedagogische ondersteuning geboden via de organisatie van lerende netwerken, het opleveren van leerplannen, publicaties en didactische cahiers en door medewerking in een veelheid aan strategische zowel als internationale projecten.

In het voorbije schooljaar lag het inhoudelijke accent voornamelijk op het eigen visitatieproces, de ontwikkeling van het nieuwe begeleidingsaanbod 2018-2021, het Referentiekader OnderwijsKwaliteit

(R-OK) en de modernisering van de eerste graad secundair onderwijs.

Eindtermen SO

Op 1 september 2019 worden de eindtermen voor de eerste graad van het secundair onderwijs ingevoerd. De PBD-GO! participeerde in het voorjaar aan elk van de zeven ontwikkelcommissies via een specialist/vakadviseur en een hoofdadviseur SO die als generalist waakte over de coherentie, de consistentie en een duidelijke GO! lijn. Vanaf oktober 2018 kreeg dit traject een doorstart voor de tweede en de derde graad. Door de veelheid aan finaliteiten en studierichtingen werden de werkzaamheden omvangrijker en complexer. De PBD-GO! blijft werken met een specialist en een generalist als vertegenwoordigers maar optimaliseert het proces van interne voorbereiding en afstemming (er werd een projecttrekker toegevoegd en een flexibel afstemmingsorgaan ingevoerd).

Gezamenlijke leerplannen officieel onderwijs

Het GO! werkt samen met de partners van het officieel onderwijs, OVSG en POV, aan een nieuw leerplanconcept. Het leerplanconcept werd in het voorjaar gefinaliseerd. Bij de start van het schooljaar 2018-2019 gingen drie overkoepelende leerplancommissies voor het officieel onderwijs van start: één voor de cluster competenties inzake taal en cultuur, één voor de sleutelcompetenties wiskunde en wetenschappen en één voor de domeinen mens en maatschappij. Het ligt in de bedoeling voor het einde van het kalenderjaar de werkzaamheden afgerond te hebben en tot een heldere maar vooral gezamenlijke verkaveling van eindtermen over vakken of clusters te komen. Dit leerplanconcept is zo opgevat dat het scholen de mogelijkheid biedt om een schooleigen curriculumorganisatie vorm te geven.

Voor het GO! staat kwaliteit hierin steeds voorop. De nieuwe eindtermen zijn ambitieus en we dragen als net de verantwoordelijkheid dat ze gerealiseerd kunnen worden. Elke school moet dezelfde eindtermen aanbieden, maar gebruikt daarbij haar eigen context (visie, leerlingenpopulatie en lerarenteam). Daarom zal het GO! geen modellen van lessentabellen meer voorstellen, maar voluit gaan voor een aanpak en ondersteuning op maat, met de focus op het realiseren van de eindtermen.

De scholen worden niet alleen ondersteund via een begeleidings- en professionaliseringsaanbod (beleidsmodule/vakmodules). Het GO! ontwikkelt hiertoe ook een specifiek instrumentarium. Tegen mei 2019 levert de PBD-GO!, in samenwerking met een externe partner, een digitaal cahier op met daarin zowel een beleidsmatig deel (hoe kan de school haar eigen curriculumbeleid vormgeven met scenario’s, methodiek, voorbeelden?) als een didactisch deel (hoe kunnen leraren zowel vakspecifiek als over de vakken heen met het nieuwe leerplan aan de slag, met behulp van pedagogisch-didactische wenken op het niveau van eindterm/vak/vakkencluster?).

Onderwijsresultaten

Het ministerie van Onderwijs en Vorming monitort en evalueert de resultaten van het onderwijs met verschillende instrumenten. In dit kader neemt Vlaanderen deel aan internationale vergelijkende onderzoeken rond onderwijs en vorming, onder meer het Programme for International Student Assessment (PISA) en het onderzoek naar Trends in International Mathematics and Science Study (TIMSS). De centrale diensten van het GO! nemen de resultaten van deze studies te baat om de onderwijskwaliteit van het net in kaart te brengen en bij te sturen waar nodig. Bij de publicatie van de resultaten van dergelijke onderzoeken maken wij hiertoe systematisch de koppeling met de jaarlijkse analyse van de doorlichtingsverslagen, de resultaten van gelijkaardige toetsen, het aangereikte ondersteuningsaanbod en andere interne gegevens. Op die manier krijgen we een beter beeld van de situatie en kunnen we het ondersteuningsaanbod gericht bijsturen (ondersteuningsinitiatieven, ondersteunend materiaal of instrumenten, standpunten, e.d.).

Jaarlijkse peilingsproeven

Op een gelijkaardige manier wordt omgegaan met de resultaten van de jaarlijkse peilingsproeven, een monitoringsinstrument van de Vlaamse overheid dat focust op de realisatie van de eindtermen van specifieke vakdomeinen. Ook deze resultaten worden gekoppeld aan eigen data om de analyse te verrijken.

In tegenstelling tot de internationale onderzoeken is het GO!, net zoals de andere onderwijsverstrekkers, actiever betrokken bij het ontwikkelen van deze toetsen. Over het selecteren van de eindtermen binnen het vakdomein en van toetsopgaven en over het bepalen van de cesuur wordt overlegd met de overheid en de betrokken onderzoeksinstelling. Naargelang van de inhoudelijke techniciteit vinden deze discussies plaats in de stuurgroep, de opvolgingsgroepen of technische werkgroepen. De betrokken medewerkers hebben een duidelijk mandaat en zijn gebonden aan een geheimclausule opdat de objectiviteit van deze toetsen gewaarborgd blijft. Voor het GO! volgt de PBD dit op. 

Naar aanleiding van de resultaten peilingsproeven Frans en Techniek werd het ondersteuningsaanbod tussentijds bijgestuurd en kreeg de ondersteuning voor het vakdomein Frans een prominentere plaats in het begeleidingsplan 2018-2021. Hetzelfde werd gedaan voor de vakdomeinen Taal, STEM en Wiskunde als gevolg van de resultaten van PISA en TIMSS.

Visitatieproces en driejarig begeleidingsplan 2018-2021

Er ging het voorbije jaar heel wat aandacht naar het verder ontwikkelen van een consistent en gedragen kwaliteitsbeleid. Ook het driejarige begeleidingsplan 2018-2021 kreeg verder vorm. De PBD-GO! koos daarbij volop voor een wetenschappelijk onderbouwde aanpak, voor het benutten van de netstructuur en een doorgedreven koppeling met het R-OK. Het doel is maximaal effect te verkrijgen door te focussen op een nog groter bereik, door meer direct contact met de onderwijsprofessional en door de samenwerking binnen en buiten het net optimaal te maken.

Ter voorbereiding van het bezoek van de visitatiecommissie (in februari 2018) werd door de PBD-GO! midden september 2017 een uitgebreid informatiedossier opgeleverd. Het rapport vormde de neerslag van een langer en breder proces van analyse en zelfreflectie waarbij alle GO! geledingen en actoren betrokken waren. Deze interne bevindingen werden vervolgens gekoppeld aan de (externe) aanbevelingen en bevindingen van de vorige visitatiecommissie. In een derde fase begon het bundelen van de informatie die nodig was om het informatiedossier te onderbouwen. Daardoor was de uiteindelijke analyse ook voor de eigen organisatie erg nuttig en vormde ze een eerste degelijke aanzet voor de ontwikkeling van een nieuw driejarig begeleidingsplan.

In de periode tussen het ‘neerleggen’ van het informatiedossier en het bezoek van de visitatiecommissie kon de dienst een aantal vaststellingen verder uitklaren en scherper stellen en werd zo de switch gemaakt van korte feedbackcirkels ad hoc naar uniformere en meer geautomatiseerde monitoring‐ en evaluatie-instrumenten. De PBD-GO! bouwde verder op de goede praktijk van de net-brede analyse van doorlichtingsverslagen en werkte parallel aan het nieuwe opzet van het steunpunt voor toetsontwikkeling ook een interne aanpak voor het opvolgen van peilingsproeven uit.

Het bezoek en de mondelinge terugkoppeling van de visitatiecommissie leek de eerdere sterkte‐zwakteanalyse van de PBD‐GO! te bevestigen. De aangehaalde werkpunten liggen in het verlengde van de bevindingen van de dienst en werden reeds meegenomen bij het opstellen van het nieuwe driejarige begeleidingsplan. We denken onder meer aan het verder optimaliseren van de makelaarsrol, het sterker afstemmen tussen basis‐ en secundair onderwijs en de ondersteuning van het deeltijds kunstonderwijs en het volwassenenonderwijs. Positieve evoluties waren er ook: meer nadruk op kwaliteitszorg (cf. het R‐OK), de rode draad van het PPGO!, verandertrajecten en professionaliseringsinitiatieven concreet uitwerken. Die evoluties werden voortgezet en verder versterkt.

R-OK

De officiële goedkeuring van het R‐OK betekende het startschot om verdere voorbereidingen te treffen voor het Decreet inspectie 2.0. De netgebonden pedagogische begeleidingsdiensten en de inspectie werkten hiervoor constructief samen. 

De PBD‐GO! gaf input bij het voorontwerp van decreet en waakte daarbij vooral over de haalbaarheid van de consequenties van het doorlichtingsscenario voor het werkveld. De dienst nam daartoe geregeld deel aan het overleg inspectiebegeleiding, de VLOR en het overleg bij het departement Onderwijs en Vorming. Op dezelfde constructieve manier hielp de dienst mee een referentiekader voor internaten en een voor CLB’s uitwerken.

Een werkgroep met begeleiders of adviseurs van de verschillende onderwijsniveaus nam de implementatie van het R‐OK op zich. De focus lag vooral op het bekendmaken van R‐OK‐Wijs bij scholen. Daartoe werden onder meer de volgende acties ondernomen:

• R‐OK‐Wijs bekendmaken in het onderwijsveld;
• een virtuele ruimte voor scholen en begeleiders/adviseurs ontwikkelen en lanceren op Smartschool;
• interne vorming voor alle begeleiders/adviseurs;
• R‐OK en R‐OK‐Wijs inbouwen in bestaande professionaliseringsinitiatieven (PI’s);
• een specifiek PI R‐OK ontwikkelen;
• de herziening (voor tweede herwerkte editie) van de publicatie ‘Kwaliteitszorg op school’ opstarten;
• een instrument ontwikkelen om vanuit ontwikkelingsperspectief en op basis van R‐OK, R‐OK‐Wijs en de ontwikkelingsschalen van de inspectie aan kwaliteitsontwikkeling te doen. Lancering en implementatie hiervan zijn gepland voor schooljaar 2018‐2019.

De Permanente ondersteuningscel voor de CLB’s (POC)

Zowel het CLB-decreet als het Decreet betreffende de leerlingenbegeleiding in het basisonderwijs, het secundair onderwijs en de centra voor leerlingenbegeleiding van 27 april 2018 (BS 25.06.2018, verder: decreet leerlingenbegeleiding) voorziet in de oprichting van netgebonden permanente ondersteuningscellen. Via het kwaliteitsdecreet hebben zij de opdracht om de professionalisering van de CLB-personeelsleden te versterken. Zij maken hierover afspraken met de pedagogische begeleidingsdienst van het eigen net. Nog conform het kwaliteitsdecreet rapporteren zij jaarlijks aan de Vlaamse regering over de activiteiten van het vorige schooljaar.

Om de opdrachten in het schooljaar 2017-2018 uit te voeren, beschikte de Permanente ondersteuningscel voor de CLB’s van het GO! (verder: POC-GO!) over 13,3 fulltime equivalenten. Aan de activiteiten van de cel namen 457 ‘unieke personeelsleden’ deel: 424 CLB-medewerkers en 33 ‘anderen’ (bv. pedagogisch begeleiders of leerkrachten). Samen zijn ze goed voor 1.464 effectieve deelnames. De 424 CLB-medewerkers zijn goed voor 1.383 deelnames.

Decreet leerlingenbegeleiding

Er ging opnieuw veel aandacht naar het decreet leerlingenbegeleiding, dat op 27 april 2018 definitief door het Vlaams Parlement goedgekeurd werd. De POC-GO! nam deel aan de onderhandelingen en verzorgde onderhandelingsnota’s. Er werd daarbij gewaakt over de participatie van en wisselwerking met de andere GO! geledingen. Het dossier werd besproken met de CLB-directeurs op het maandelijkse structureel overleg van het Samenwerkingsverband Beleid, in verschillende permanente technische commissies van het GO!, in de Raad van het GO! en met andere belanghebbenden.

De POC-GO! schonk proactief aandacht aan de effectieve goedkeuring en uitvoering van het decreet: de cel stelde trajecten en materialen op ter ondersteuning van fusies tussen CLB’s én ontwerpovereenkomsten voor samenwerking tussen CLB’s via regionale ondersteuningscellen, zette eerste stappen naar visieteksten, deed aanzetten tot nodige vorming (bv. over signaalfunctie) enz. Met het pilootproject ‘Preventieve gezondheidszorg’ anticipeerde de cel op de nakende hertekening van dit begeleidingsdomein door samen met negen CLB’s van het GO! proef te draaien.

De POC-GO! ondersteunde de 24 (en vanaf 1 september 2018 23) CLB’s bij het verder uitbouwen van de leerlingenbegeleiding, in partnerschap met de scholen en de PBD-GO!. De implementatie van het nieuwe teamconcept werd ondersteund en er was permanente aandacht voor de rollen en competenties van de CLB-medewerkers en de kernprocessen binnen de CLB’s.

Professionalisering CLB-medewerkers

De POC GO! hield ook in het voorbije werkjaar uitdrukkelijk rekening met de veranderende maatschappelijke noden, ontwikkelingen en vernieuwingen. We denken onder andere aan professionaliseringsinitiatieven rond het ondersteuningsmodel of het M-decreet, radicalisering, vluchtelingen, het doorlopen van een handelingsgericht diagnostisch traject (HGD-traject) bij bezorgdheid over het gedrag en het welbevinden van een adolescent, het doorlopen van een HGD-traject met behulp van de ‘International Classification of Functioning, Disability and Health: Children and Youth Version’ (ICF-CY) enz. Bestaande materialen, zoals de syllabus Onderwijsregelgeving en het Vademecum M-decreet, werden up-to-date gehouden.

Samenwerking PBD-GO! en POC CLB GO!

De samenwerking tussen de PBD-CLB GO! (twee personeelsleden) en PBD-Onderwijs en POC-GO! werd verder verstevigd. Enkele voorbeelden:

• De competentieontwikkeling van CLB-medewerkers werd versterkt door de CLB’s te begeleiden bij hun organisatieontwikkeling. In samenspraak met de PBD-CLB GO! begeleidde de POC-GO! dertien CLB’s via verandertrajecten om te professionaliseren. Vijf van die CLB’s stelden meer dan één vraag naar begeleiding. Dat bracht de POC-GO! op achttien verandertrajecten voor het schooljaar 2017-2018. Het nieuwe decreet leerlingenbegeleiding kreeg ook hier de nodige aandacht: bij fusies als gevolg van de nieuwe rationalisatienormen opgelegd door dit decreet werden acht CLB’s van het GO! begeleid.
• Er werd verder gewerkt aan een gezamenlijke kijk op en aanpak van onderwijsloopbaanbegeleiding in school en CLB.
• De PBD CLB GO! en de POC-GO! coördineerden gezamenlijk professionaliseringsinitiatieven, zoals bv. het Lerend Netwerk Buitengewoon Onderwijs.