vrijdag 29 april 2016
ond_loopb_begel1.jpg

Onderwijsloopbaanbegeleiding

We stellen het even vereenvoudigd voor. Vroeger was het simpel. Je ging naar school, je koos of werd een richting ingestuurd die je aankon en enkele jaren later (al dan niet met bloed, zweet en tranen - en ja, ook wel heel wat plezante schoolmomenten) werd je bakker, onderwijzer, dokter of advocaat. En je bleef dat vaak tot aan je pensioen. Vandaag is die schijnbare eenvoud er niet meer. Een diploma blijft een sleutel tot succes op de arbeidsmarkt maar levenslange professionalisering is evenwel een noodzaak geworden. De nieuwe loopbaan wordt er een van leren-werken-leren-werken-leren-werken… en vervolgens pensioen.

Leer leerlingen zelf kiezen

We stellen het even vereenvoudigd voor. Vroeger was het simpel. Je ging naar school, je koos of werd een richting ingestuurd die je aankon en enkele jaren later (al dan niet met bloed, zweet en tranen - en ja, ook wel heel wat plezante schoolmomenten) werd je bakker, onderwijzer, dokter of advocaat. En je bleef dat vaak tot aan je pensioen. Vandaag is die schijnbare eenvoud er niet meer. Een diploma blijft een sleutel tot succes op de arbeidsmarkt maar levenslange professionalisering is evenwel een noodzaak geworden. De nieuwe loopbaan wordDat heeft gevolgen voor hoe we jongeren vandaag op school voorbereiden op de arbeidsmarkt en ook voor hoe we volwassenen helpen bijsturen tijdens hun actieve arbeidsleven. Onderwijsloopbaanbegeleiding en loopbaancompetenties ontwikkelen wordt enorm belangrijk. Daar wil het GO! de komende jaren heel sterk op gaan inzetten.

Hilde De Meyer van de Afdeling Beleid en Strategie: ”Er zit nog heel wat groeimarge op de onderwijsloopbaanbegeleiding van onze leerlingen. Nog te vaak beperkt deze begeleiding zich tot de klassieke overgangsmomenten of ligt de focus eenzijdig op studieoriëntering in plaats van op het ontwikkelen van loopbaancompetenties.
t er een van leren-werken-leren-werken-leren-werken… en vervolgens pensioen.

Dit is om verschillende redenen begrijpelijk: zo was tot voor het operationeel worden van het CLB-decreet in 2000 het toenmalige PMS de eerste verantwoordelijke voor de ondersteuning bij studie- en beroepskeuze en komt het aspect onderwijsloopbaanbegeleiding nauwelijks aan bod in het beroepsprofiel en de basiscompetenties van de leraar. Anderzijds zijn er wel de vakoverschrijdende eindtermen in verband met studie- en beroepsgerichte keuzebekwaamheid.

Ook de ondersteuning ervan in scholen is voor verbetering vatbaar. Samenwerking tussen de pedagogische begeleidingsdienst, GO! nascholing, de Permanente Ondersteuningscel (POC) van de CLB is daarbij van belang: een goed uitgebouwde onderwijsloopbaanbegeleiding vormgeven in alle scholen in samenwerking met hun CLB’s is een uitdaging voor de toekomst.

Het thema onderwijsloopbaanbegeleiding is een speerpunt in het strategisch plan GO! 2020. Daarom werd het onder meer naar voren geschoven als één van de pijlers in de vernieuwde samenwerkingsovereenkomst van het GO! met de VDAB. Ook is het GO! via het SO-HO-overleg* in de Vlor nauw betrokken bij de ontwikkeling van het exploratie-instrumentarium Columbus dat ingezet wordt in het kader van de overgang secundair naar hoger onderwijs. Vanaf volgend schooljaar biedt het GO! ook een professionaliseringsaanbod aan voor leerkrachten en CLB-medewerkers rond loopbaancompetenties, loopbaandenken en loopbaangesprekken. Het schooljaar erop wordt dit gevolgd door een cahier over OLB voor scholen en CLB’s."

(*) overleg over en tussen het secundair en hoger onderwijs

Samenwerking met de VDAB​

Ingrid Van Oost van de permanente ondersteuningscel van de CLB’s: "In de samenwerkingsovereenkomst tussen de VDAB en het GO! willen we de arbeidsmarkt en onderwijs beter op elkaar afstemmen. Vanuit een perspectief van levenslang leren stemmen we onderwijsloopbaanbegeleiding en loopbaanbegeleiding op elkaar af. De VDAB heeft veel expertise in loopbaanbegeleiding. Voor het GO! valt daar wat te leren. En dat doen we dan ook. Zo leidt de VDAB een tiental trainers OLB op bij het GO!, die op hun beurt de scholen en CLB’s zullen ondersteunen bij het voeren van loopbaangesprekken."

Aan de slag

Ingrid Van Oost: "In het kader van de samenwerking GO!-VDAB namen zes scholen met arbeidsmarktgerichte opleidingen en hun CLB deel aan een pilootproject, een gezamenlijke organisatie van PBD, NAS, POC en VDAB. We zijn gestart in mei 2015 met twee studiedagen rond dit thema. Vier pijlers rond OLB kwamen aan bod: visie en draagvlak, oriëntatie en begeleiding, de organisatie op school en samenwerking met externe partners.

De pilootscholen maakten een stand van zaken op, een nulmeting door middel van de OLB-scan. Op basis van die beginsituatieanalyse gingen de scholen en hun CLB vervolgens concreet aan de slag om een aantal knelpunten aan te pakken en een gestructureerd OLB-beleid op te zetten."

Ingrid.JPG

"Op de terugkomdag in december bekeken we wat er ondertussen in gang is gezet en wat de struikelblokken zijn. We zagen dat de scholen heel wat concrete acties ontwikkelden. Zoals het invoeren van een beroepencarrousel?, het uitwerken van een leerlijn OLB, het opzetten van een OLB-beleid op niveau van de scholengemeenschap. Ze maken hierbij gebruik van tools zoals: de WATHOE-methode, ontwikkeld door de CLB’s GO!, Kickstart je toekomst, het SODA-attest ...

De resultaten van dit project willen we delen met andere scholen en hen inspireren om een coherent OLB-beleid op te zetten. Een eerste stap is de ‘Eventdag OLB’ op 23 mei in het VAC te Leuven, waarop alle scholen met arbeidsmarktgerichte opleidingen, centra voor deeltijds onderwijs en CLB worden uitgenodigd. In tweede instantie willen we ook inzetten op scholen met niet-arbeidsmarktgerichte opleidingen."

(op de foto: Ingrid Van Oost)

Van oriëntering naar zelfsturing

"Ons einddoel is een geïntegreerd OLB-beleid in alle GO! scholen, waar leerlingen gecoacht worden om zelfstandig tot bewuste en positieve keuzes te komen. Het emancipatorische aspect is hierbij belangrijk, de leerling is zelf eigenaar van zijn loopbaan."

In een wereld vol keuzes weten Ingrid Van Oost en Lieve Dillen hoe belangrijk het is dat leerlingen over competenties beschikken om te kunnen kiezen.

Ingrid: "Vandaar het belang van een OLB-beleid op school, waarbij systematisch en doordacht met de leerlingen aan hun loopbaancompetenties wordt gewerkt. Het is de school die de eerste verantwoordelijke is voor onderwijsloopbaanbegeleiding, de begeleidingsdienst en het CLB - dat OLB als één van haar begeleidingsdomeinen heeft - ondersteunen de school hierbij."

Lieve Dillen vult aan: "Het CLB introduceert instrumenten zoals de WATHOE-methodiek en Onderwijskiezer voor collectief gebruik. Als leerlingen echter vastlopen in hun keuzeproces en de ondersteuningsmaatregelen op school onvoldoende antwoord bieden op de OLB-behoeften van de leerling, kunnen leerlingen en/of ouders zich aanmelden bij het CLB."

Zin om aan de slag te gaan?

Schrijf je in op de Eventdag onderwijsloopbaanbegeleiding op 23 mei 2016, in het VAC in Leuven.

Nuttige links:

- de visietekst over Onderwijsloopbaanbegeleiding bij het GO!
- de website van de CLB’s www.onderwijskiezer.be
- op Smartschool vind je de virtuele ruimte ‘Onderwijsloopbaanbegeleiding’ met naast de al vernoemde visietekst op OLB, ook info over de WATHOE-methodiek, de Vlaamse Lobscan, en info om aan de slag te gaan met OLB op school

Contactpersonen

Voor de permanente ondersteuningscel van de CLB’s: Maja Embrechts, Ingrid Van Oost, Lieve Dillen
Voor de Pedagogische Begeleidingsdienst, project OLB GO!-VDAB: Geert Van Aerschot en Marijn Vandevelde,
Voor Onderwijskiezer: Dominique Veulemans

Lees het volgende artikel

Ontvang het "Helemaal GO!"-magazine in je mailbox.

Laden...