Opvuluren?
Isabelle Janssens, pedagogisch begeleider en lid van de stuurgroep opvolgonderzoek: “Houders van een diploma PAV zijn een minderheid onder de leraren PAV. Elke leerkracht met een diploma algemene vakken kan PAV geven. De meeste PAV-leerkrachten kregen een algemene opleiding en zijn onvoldoende vertrouwd met de specificiteit van het BSO, de tekorten aan cognitieve en uitvoerende vaardigheden van de BSO-leerlingen en de factoren die hun motivatie bevorderen. Uit het onderzoek blijkt ook dat de meeste leerkrachten PAV uit de opleidingen talen en geschiedenis komen. Ze voelen zich minder thuis in functionele rekenvaardigheid en wetenschappen. Voor een taalleerkracht is het niet eenvoudig om het met de leerlingen over erfelijkheid of de evolutietheorie te hebben, net zoals een leerkracht wiskunde moeite heeft om met ex-OKAN-leerlingen rond specifieke taalbehoeften te werken. De PAV-leerkracht geeft zelf aan dat hij of zij over te weinig vakinhoudelijke en vakdidactische vaardigheden beschikt om de verschillende deelgebieden evenwaardig aan bod te laten komen. Meer en meer PAV-leraren zijn vragende partij om in duo of trio voor een grotere klas te staan. Zo kunnen ze elk vanuit hun specialiteit de leerlingen begeleiden en elkaar collegiaal versterken. Er is dus een duidelijke nood aan ondersteuning van deze leraren.”
Twijfels over geïntegreerde aanpak
Leerkrachten die PAV geven zijn zich er wel degelijk van bewust dat hun vooropleiding bepaalt op welke domeinen ze de nadruk leggen. Ze beseffen dat heel wat leerlingen de eindtermen PAV niet halen. Verontrustender is dat ze van hun leerlingen ook weinig verwachten. De meeste PAV-leraren die ook in andere onderwijsvormen les geven, zijn graag bereid om hun PAV-lesuren voor uren in andere onderwijsvormen in te ruilen. Ze hebben hun twijfels bij de geïntegreerde aanpak van PAV. Meer dan de helft van de leerkrachten beweert dat PAV tot een minder diepgaande behandeling van de verschillende domeinen leidt. Het geïntegreerde aanbod komt volgens hen onvoldoende tegemoet aan de talige noden van anderstalige leerlingen. Heel wat leerkrachten pleiten dan ook voor een afsplitsing van het vak Nederlands van het geïntegreerde PAV.
Isabelle Janssens: “Leerkrachten PAV vragen zelf om hulp en duidelijkheid. Ze vinden dat ze over te weinig kennis (reken- contra taalvaardigheid, wetenschappelijke vaardigheden) en didactische competenties (bedenken van werkvormen, coaching van leerlingen) beschikken. In de lerarenopleiding gaat er volgens hen te weinig aandacht naar specifieke didactiek. Ik pleit voor een bijkomende specialisatie PAV, vergelijkbaar met die van het Buitengewoon Onderwijs. Een inclusieve school heeft nood aan onderwijsprofessionals die zowel inhoudelijk als methodisch op hun taak zijn voorbereid, die weten hoe ze hun leerlingen moeten coachen. PAV- leraren weten zelf wel waarin ze ondersteuning nodig hebben of waar ze op vast lopen.”
