Onderwijsspecialist Dirk Van Damme schetst in De Morgen van 27 januari 2018 een somber beeld van de gelijke onderwijskansen in Vlaanderen. In hetzelfde interview koppelt hij aandacht voor welbevinden op school aan verlies van onderwijskwaliteit. Een reactie van Raymonda Verdyck en Eddy Baldewijns.
Onderwijsspecialist Dirk Van Damme schetst een somber beeld van de gelijke onderwijskansen in Vlaanderen en wijst erop dat we, wat betreft segregatie, helaas internationaal koploper zijn (DM 27/1). Ik ben verheugd dat Van Damme zich daarmee de bondgenoot toont van het GO!, dat al jaren de reproductie van de sociale ongelijkheid - die in ons onderwijslandschap ingebakken zit - aanklaagt. Wat ik evenwel niet begrijp, is zijn stelling dat, ondanks de prioriteiten die aan gelijke onderwijskansen werden gegeven, ons onderwijs toch aan kwaliteit inboet. Hij lijkt daarmee te beweren dat gelijke onderwijskansen en een kwaliteitsvol onderwijs incompatibel zijn.
De kernvraag is dan ook wat Van Damme precies bedoelt met onderwijskwaliteit. Dat lijkt hij te verengen tot het aantal leerlingen dat erin slaagt succesvol naar het hoger onderwijs door te stromen. "Ik vind dat tot 70 of 80 procent van alle leerlingen nadien hoger onderwijs zou moeten kunnen volgen", zegt hij. Met dergelijke uitspraken kwetst hij niet alleen al die jongeren die met hun handen leren. Hij fnuikt bovendien de immense inspanningen van leraars die zich uitsloven om ervoor te zorgen dat elke opleiding, ook diegene die niet naar een academische studie leidt, gewaardeerd wordt.
Schokkend is hoe Van Damme spreekt over het GO!, zonder enige vraagstelling of nuancering. Het GO! heeft de historische opdracht om alle kinderen en jongeren, en niet enkel de sociaal-economische elite, maximale kansen tot ontplooiing te geven. Dat is de kern van ons pedagogisch project. Kennisoverdracht is daarbij uiteraard essentieel, maar het beperkt zich daar lang niet toe. Kwaliteit gaat ook over de leerwinst die onze jongeren boeken.
— Eddy Baldewijns, voorzitter Raad GO!
Verbazingwekkend is de bewering van Van Damme dat onze aandacht voor welbevinden - ervoor zorgen dat jongeren graag naar school gaan - haaks zou staan op kwaliteitsonderwijs. Als kinderen al op 8 jaar schoolmoe en gestresseerd zijn, is dat uiterst problematisch. Welbevinden is niet voor niets een belangrijke indicator in het nieuwe Referentiekader voor Onderwijskwaliteit. Welbevinden is ook noodzakelijk om leerlingen 'samen te leren samenleven'. In een diverse samenleving is werken aan verbondenheid en respect meer dan ooit nodig. Het GO! speelt daarin een niet te miskennen voortrekkersrol en loopt vooruit op de resolutie van de EU inzake inclusie.
Differentiëren, flexibele leertrajecten, kansen geven aan de diverse mogelijkheden en talenten van individuele leerlingen, waar Van Damme naar verwijst, zijn de dagelijkse praktijk in de GO! scholen. Opnieuw vervullen we een voortrekkersrol. Ik nodig iedereen uit er de doorlichtingsverslagen van de inspectie of andere onderzoeken, zoals van denktank Itinera, op na te lezen. Die tonen aan dat we onze rol als onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap volwaardig invullen en bovendien het hoogst scoren wat betreft sociale mobiliteit. Onderwijs dat sociale mobiliteit genereert, is kwaliteitsonderwijs.
— Raymonda Verdyck, afgevaardigd bestuurder GO!
Het GO! groeit jaar na jaar en telkens weer kiezen meer ouders voor de keuzes die het GO! maakt om een hoge kwaliteit te bereiken door kennisoverdracht, gelijke onderwijskansen, inclusie en welbevinden op school prioritair te stellen.
Van Damme heeft gelijk dat de uitdagingen gigantisch zijn. Niet enkel migratie en taalachterstand, maar ook de groeiende sociaal-economische ongelijkheid verplichten ons tot grotere investeringen in ons onderwijs. Graag nodig ik hem uit om die in onze scholen te komen ervaren, zodat hij op het terrein kan zien dat wij het menen met de toekomst van onze jongeren door hen kwaliteitsvol onderwijs te bieden in een aangename leeromgeving.