Smijt het lesprogramma open
Wereldburgerschap behoort niet tot de eindtermen lager onderwijs. Maar wie creatief met het leerplan omgaat, kan vakoverschrijdend werken én zijn doelen halen. Meester Wannes bewijst het met zijn Gazaproject. “Werken met een atlas is onderdeel van het leerplan Mens & Maatschappij”, vertelt hij. “Maar niets zegt dat je slaafs het handboek moet volgen. Mijn klas gebruikt de atlas om plaatsen in de Gazastrook op te zoeken.”
Wannes laat zich inspireren door de actualiteit en de inbreng van zijn leerlingen. “Smijt je lesprogramma open. Stap af van dat vaste stramien van eerst een uur rekenen, dan een uur taal. Sta open voor wat er op je pad komt.”
Directeur Bert denkt dat die houding leerlingen voorbereidt op de toekomst. “Doordat we niets als losstaand feit benaderen, leren onze leerlingen creatief, probleemoplossend en toekomstgericht denken. We weten niet hoe de wereld er in 2030 zal uitzien, maar de waarden die onder wereldburgerschap vallen – een open kijk op de wereld, een plaats voor iedereen – zijn fundamentele waarden.”
Bied zware onderwerpen aan in kindertaal
Maar hoe werk je aan wereldburgerschap in de kleuterklas? “Oorlog en vrede op kleine schaal? Ruziemaken en het weer bijleggen”, lacht kleuterjuf Sylvie. “Dat zijn ontwikkelingsdoelen sociale vaardigheden. Zo werken ook mijn jongste kleuters rond de UNESCO Werelddag van de Vrede.”
Sylvie legt geen rechtstreekse link met oorlog. “Daarvoor zijn ze nog te klein. Maar als we met de hele school een herdenkingsmoment houden, kader ik dat wel. ‘We gaan in een kring staan en een beetje stil zijn omdat er mensen dood zijn’, zeg ik dan.”
Ook directeur Bert vindt dat je voorzichtig moet zijn met wat je prijsgeeft. “Zware onderwerpen bieden we aan in kindertaal. Jonge leerlingen moet je niet alleen gruwel, maar ook hoop geven. Daarom heeft muzische vorming een grote plaats in het curriculum. Kinderen verwerken moeilijke thema’s gemakkelijker op een kunstzinnige manier dan in een geschreven verslag.”
Werk elke week aan wereldburgerschap
Op jonge leeftijd beginnen met wereldburgerschap loont, aldus directeur Bert. “Wat je aanbiedt in de kleuterklas, kan later uitgroeien tot iets groters. We willen dat onze leerlingen UNESCO ambassadeurs worden: in het secundair onderwijs, maar ook op de jeugdbeweging.”
Om dat effect te bereiken, moet je volgens meester Wannes structureel inzetten op wereldburgerschap. “5 UNESCO Werelddagen per jaar zijn leuk. Maar als het daarbij blijft, raakt een thema niet verankerd bij de leerlingen. Wij hebben elke week een UNESCO-moment. Zodat je een project als ‘My Voice, My School’ kan opbouwen en verwerken.”
