Wat voorafging
Brusselleer werd ingeschakeld door CVO COOVI om G-coaching (geletterdheidscoaching) te geven voor de opleiding tot hulpkok. CVO COOVI had gemerkt dat de instroom veranderd was: meer anderstaligen, meer laaggeschoolden. Uiteindelijk bleek dat de cursisten in de opleiding hulpkok vooral hun wiskunde moesten bijspijkeren en dat een rekenatelier – door Brusselleer – volstond. De G-coaching is nu verplaatst naar een nieuwe vooropleiding voor hulpkok, waar de cursisten van wie het Nederlands nog niet voldoet of die nog niet genoeg kunnen lezen, schrijven of rekenen, een deel van hetzelfde lesprogramma afwerken met intensieve aandacht voor brede geletterdheid.
Succesfactor 1: echte ervaring
Het voortraject vindt niet plaats in een klaslokaal. De cursisten worden meteen in het diepe gegooid. “Ze runnen een echte winkel-cafetaria waarbij ze het eten zelf bereiden, opdienen en verkopen via een winkel aan echte klanten,” zegt Martin Strynck van Brusselleer. Brusselleer begeleidt de cursisten bij het leren beheren van de kassa en de communicatie met de klant. Voor de Internationale Dag moet iedere cursist een gerecht uit zijn land van oorsprong bedenken, koken en presenteren, als onderdeel van hun evaluatie. Brusselleer begeleidt iedere cursist individueel om dit recept uit te schrijven volgens de regels van de kunst, leert hun hoeveelheden juist te berekenen, op maat van een grootkeuken. “Ze leren correct verwoorden, structureren, schatten en hoeveelheden berekenen. Ze kunnen hun kennis direct gebruiken en dat is heel motiverend.”
Succesfactor 2: vroege detectie
“Het kan lang duren voor lesgevers tijdens de opleiding tot hulpkok vaststellen dat een cursist moeite heeft met rekenen,” zegt Strynck. Mensen met problemen van brede geletterdheid hebben geleerd om die te verbergen. “Tijdens die opleiding hulpkok is iedereen de hele tijd druk bezig, het is niet moeilijk om ongemerkt het afwegen van ingrediënten naar een medestudent toe te schuiven terwijl jij met iets anders aan de slag gaat.” Voor het voortraject worden cursisten eerst gescreend, onder andere via een rekentest. Bovendien merkt Brusselleer tijdens de individuele begeleiding wanneer er iets loos is. Reken- of andere problemen worden dus vroegtijdig aangepakt.
Succesfactor 3: maatwerk
Tijdens de individuele begeleiding kan Brusselleer inspelen op de behoeften van de cursisten. Als iemand moeite heeft met inhoudsmaten, dan kan Strynck daar intensiever op werken met die ene cursist. “Het is makkelijker differentiëren. Die flexibiliteit van aanpak is een sterkte van deze manier van werken.”
Succesfactor 4: geïntegreerd werken
Naast de G-coaching worden de cursisten ook ondersteund door een taalcoach die met hen op het Nederlands werkt, en door een trajectbegeleider van Stadslabo JES. “Het resultaat van deze geïntegreerde manier van werken is dat de cursisten aan het einde van die vooropleiding sterker staan wanneer ze beginnen aan de opleiding tot hulpkok, en dat horen we ook van de lesgevers in die opleiding,” zegt Martin Strynck. “We overleggen ook met de praktijklesgevers in de opleiding zelf, en geven informatie door zodat ze weten op welke punten ze bij bepaalde cursisten moeten letten.”
Succesfactor 5: vermijd stigmatisering
Mensen die problemen hebben met lezen, schrijven en rekenen schamen zich daar vaak voor en proberen dat te verbergen. Cursussen in geletterdheid doen hen soms afhaken, omdat ze dan weer met hun neus op de feiten worden gedrukt. “In deze vooropleiding maakt de aandacht voor brede geletterdheid gewoon deel uit van het programma, waardoor het voor hen gemakkelijker te verteren is.” In eerste instantie gaf Brusselleer G-coaching tijdens de opleiding hulpkok zelf. “Maar die lessen gaan snel vooruit. Ze waren vaak minder gemotiveerd bij mij, omdat ze te veel misten wanneer ik hen uit de les haalde voor G-coaching. In de vooropleiding wordt veel herhaald, waardoor het niet erg is als ze een deel van de les overslaan. Bovendien merkten degenen die er uitgepikt werden voor G-coaching al snel dat zij beschouwd werden als de zwakste cursisten en dat woog op hen. In de vooropleiding werk ik met iedereen, ongeacht of ze nu sterker of zwakker zijn.”
_______
Dit artikel verscheen oorspronkelijk op de website van EPALE.
EPALE is een meertalige gemeenschap met open lidmaatschap voor leerkrachten, docenten, onderzoekers, academici, beleidsmakers en alle professionals, die actief zijn in het volwassenenonderwijs in Europa.
