vrijdag 09 december 2016
STEM_cover.jpg

GO! STEM-visietekst komt eraan

De huidige didactiek slaagt er onvoldoende in om de interesse, motivatie en het zelfvertrouwen van de leerlingen voor wetenschap, techniek en wiskunde aan te wakkeren. Ze brengt concepten en ideeën aan zonder ze te observeren, te interpreteren en ermee te experimenteren. Leerlingen zien het verband niet tussen hun dagelijks leven en de leerinhouden op school.

‘Kunnen onze bloemen op de knikkerbaan?’

Via STEM ontdekken leerlingen actief welke rol wetenschap, techniek en wiskunde in de moderne samenleving spelen. Hierdoor ervaren ze dat maatschappelijke en wetenschappelijke uitdagingen om vernieuwende en creatieve oplossingen vragen, die beroep doen op teamwerk, interdisciplinair werken en het hanteren van verschillende invalshoeken. En dat zíj als leerlingen hierbij nodig zijn.

Leerplezier en leereffect

STEM staat voor Science, Technology, Engineering en Mathematics. Het verwijst naar de gezamenlijke benadering, aanpak en didactiek van natuurwetenschappen, techniek en wiskunde: kennisgebieden die elkaar in hun ontwikkeling beïnvloeden.  De STEM-didactiek is een geïntegreerde opbouw van wetenschappelijke, technische en wiskundige inzichten, concepten en praktijken, gericht op het oplossen van complexe vragen en levensechte problemen. ‘STEM-onderwijs’ introduceert geen nieuwe inhouden maar verhoogt door haar eigen didactische aanpak het leerplezier in en leereffect van natuur, techniek en wiskunde.

Krachtige leeromgeving

Naar analogie met het industriële proces van ‘onderzoek en ontwikkeling’, verwerven leerlingen met STEM een kritisch, onderzoekende houding. Ze ontwikkelen probleemoplossende en hogere-orde (denk)vaardigheden in een reëel wetenschappelijke en technische context.

In STEM-onderwijs komen via technische en wetenschappelijke concepten ook maatschappelijke thema’s als gezondheid, energie, vergrijzing, globalisering, ecologie en duurzaamheid aan bod. Het heeft oog voor diversiteit en gelijke kansen, zet actief in op rolmodellen en werkt daardoor emancipatorisch.

Samen met de leerlingen zijn de leerkrachten onderzoeker en ontwikkelaar. Ze hebben inzicht in het eigen STEM-niveau en professionaliseren zich hierin. Bij de introductie van STEM houdt de school rekening met de cultuur, de structuur, de bestaande systemen en de personen die het STEM-beleid uitbouwen. Het uiteindelijke resultaat is een krachtige STEM-leeromgeving, geënt op de specifieke en lokale context van de school.

Hiermee sluit de STEM-didactiek aan bij de overkoepelende GO! visie op leren in een krachtige leeromgeving.

quote icoon

‘STEM-onderwijs’ introduceert geen nieuwe inhouden maar verhoogt door haar eigen didactische aanpak wel het leerplezier.

Onderzoeken en ontwerpen

Onderzoekend en ontwerpend leren leggen, naast de klassieke didactische methodes, de basis voor STEM-geletterdheid. Hierbij krijgen leerlingen een realistisch probleem of een realistische uitdaging uit de ‘fysische wereld’ voorgeschoteld of brengen ze er zelf een aan. 

→ ‘Waarom groeien de bloemen die we voor Moederdag plantten niet even snel?’

Bij onderzoekend leren vertrekken de leerlingen van een onderzoeksvraag. Ze doen een voorspelling, maken een hypothese, stellen een experiment op, voeren het uit, verzamelen informatie vanuit gerichte waarneming, formuleren conclusies en communiceren erover. Ze doen een beroep op wetenschappelijke concepten, wiskundige procedures, onderzoeksvaardigheden en probleemoplossend vermogen.

→ ‘We willen een knikkerbaan die kleine en grote knikkers apart sorteert.’

Bij ontwerpend leren vertrekken de leerlingen van een probleem of een behoefte. Ze maken een ontwerp, realiseren het, nemen het technisch systeem in gebruik en evalueren het. Ze hanteren technische principes, wiskundige procedures en concepten, technische vaardigheden en probleemoplossend vermogen.

→ ‘Kunnen er dan bloemen op de knikkerbaan?’

De combinatie van onderzoekend en ontwerpend leren draagt bij aan de vorming van STEM-geletterdheid. Ze stimuleert de vragende en kritische ingesteldheid van de leerlingen. Ze stellen zich vragen als ‘Hoe komt dat?’, ‘Waarom is dat zo?’, ‘Hoe kom ik daar meer over te weten?’, ‘Hoe kan ik dat oplossen?’ …  Ze leren hun eigen mening in vraag te stellen en te herzien, informatie niet meteen als juist te bestempelen. De leerlingen leren gericht waarnemen, verbanden tussen variabelen leggen, een onderzoek plannen en uitvoeren, oplossingen bedenken …  De leerkracht geeft de leerlingen ruimte om geleidelijk kennis te verwerven.

STEM_cover2.jpg
quote icoon

Bij STEM stellen leerlingen zich spontaner vragen als 'Hoe komt dat?, 'Waarom is dat zo?, 'Hoe kom ik daar meer over te weten?, 'Hoe kan ik dat oplossen?'

STEM-geletterdheid

STEM-geletterdheid in het basisonderwijs is een dynamische interactie van kennis (wetenschappelijke en wiskundige concepten en procedures, eigenschappen van materialen, technische principes), vaardigheden (probleemoplossend vermogen, ontwerp- en onderzoeksvaardigheden, rekenstrategieën, samenwerken, je mening uiten en bijsturen) en attitudes (onderzoekende houding, kritische ingesteldheid, creativiteit, bereidheid tot samenwerking). Het heeft een explorerende en oriënterende functie. Leerlingen ontdekken en ontwikkelen hun talenten en interesses en kunnen fundamentele concepten uit wetenschappen, techniek, engineering en wiskunde begrijpen en toepassen. Op die manier komen ze tot weloverwogen beslissingen om problemen op te lossen of nieuwe producten en processen te creëren.

In de brede eerste graad loopt deze aanpak verder binnen de vakken natuurwetenschappen, wiskunde en techniek of via geïntegreerde projecten en modules. Scholen kunnen een specifiek STEM-keuzevak aanbieden.

Leerlingen ontdekken, in functie van de mogelijke studierichtingen in de volgende graden, in welke disciplines ze geïnteresseerd zijn, op welke domeinen of competenties ze uitblinken, waarvoor ze gemotiveerd zijn, of ze een voorkeur hebben voor praktische of abstracte benaderingen van leerinhouden …

Bekijk ook zeker onze GO! nascholingen rond STEM:

 

 

 

Ontvang het "Helemaal GO!"-magazine in je mailbox.

Laden...