dinsdag 25 september 2018
scholenbouw_shutterstock_620053808.jpg

Infrastructuur

Het GO! is eigenaar en beheerder van een zeer groot patrimonium om elke dag onze onderwijsopdracht in waar te maken. Het afgelopen jaar is er sterk ingezet op de uitrol van het globale infrastructuurbeleidsplan. Dit plan versterkt de samenwerking en verdere professionalisering van het GO! als patrimoniumbeheerder, over de verschillende bestuursniveaus (centrale diensten, scholengroepen en scholen) heen. Het stelt ons in staat om met de weinige mensen en middelen het patrimonium zo goed mogelijk te beheren. Een belangrijke mijlpaal in 2017 is de goedkeuring door de Raad van de visie op infrastructuur. Daarnaast is er sterk ingezet op het verrijken van data over het patrimonium om nog meer te komen tot een data-onderbouwd beleid. De verdere uitrol van het FMIS en de projecten ‘Integraalplannen’ en ‘Monitoring’ zijn hier sterke voorbeelden van.

Infrastructuurbeleidsplan in uitrol

Het globale infrastructuurbeleidsplan (eind 2016 goedgekeurd door de Raad) geeft richting en biedt duidelijkheid over aanpak, projecten, financiering, timing en verantwoordelijkheden van alle betrokkenen, om met schaarse mensen en middelen het patrimonium zo goed mogelijk te beheren. De grote uitdaging voor het GO! op het vlak van infrastructuur is de globale slechte staat van zijn scholen en hun omgeving, voornamelijk door de jarenlange onderfinanciering. Met een globaal en geïntegreerd infrastructuurbeleidsplan tracht het GO! het structurele probleem gedeeltelijk te verhelpen door zoveel mogelijk intern te verbeteren. Het plan vormt ook de kapstok voor de realisatie van de vijfde strategische doelstelling van het GO!, namelijk: Het GO! streeft naar inspirerende, innovatieve en kwaliteitsvolle scholen door middel van een strategisch bouwbeleid.

hoepakkenweditsamenaan.PNG

Het plan bestaat uit zes deelstappen die parallel uitgevoerd worden. In het afgelopen jaar werd een visietekst ‘Globaal infrastructuurbeleid’ opgesteld, die door de Raad werd goedgekeurd (zie hoofdstuk ‘Speerpunten en strategische projecten’).

Er werd ook vooruitgang gemaakt in het uitwerken van een methodiek om de basiskwaliteit van het GO! patrimonium in kaart te brengen. Een gebruiksvriendelijke handleiding werd uitgewerkt om de staat van alle GO! gebouwen te screenen.

Om de verschillende bestuursniveaus van het GO! beter te laten samenwerken en op elkaar af te stemmen en om de collega’s op alle niveaus verder te professionaliseren in patrimoniumbeheer, liet het GO! door externen een studie ‘Optimaal vastgoedbeheer voor het GO!’ uitvoeren. Deze studie toont de complexiteit en omvang van ons patrimonium aan en bevestigt tegelijk de structurele onderfinanciering. Maar ze geeft ons ook concrete elementen om mee aan de slag te gaan. Zo zullen wij in de toekomst inzetten op strategisch portefeuillebeheer, lifecycle analyses, het verder verbeteren van ruimtegebruik, gemeenschappelijk aankoopbeleid, e.d. In de komende jaren werken de centrale diensten dit verder uit in samenspraak met de scholengroepen.

Het FMIS werd verder uitgebouwd. Dit stelt ons in staat om het beleid en het patrimoniumbeheer met steeds meer data te onderbouwen.

Het in 2014 gestarte project ‘Integraalplannen’[*] liep verder. Eind december 2017 waren er vijftien integraalplannen afgewerkt en vijf in ontwikkeling. Om alle integraalplannen tijdig (eind 2018) op te maken, hebben we de aanpak bijgestuurd.

_____________

[*] Een integraalplan is een beleidsinstrument voor een scholengroep om een strategie uit te schrijven voor het onderwijs van de toekomst. De scholengroep wordt in zijn globaliteit in kaart gebracht, waarna een aantal strategische projecten op een conceptueel niveau wordt uitgewerkt.

 

stand_van_zaken_integraalplannen.PNG

Het GO! patrimonium

Onze schoolgebouwen staan ten dienste van onze leerlingen, leerkrachten, medewerkers, cursisten en andere gebruikers die dagelijks het PPGO! waarmaken. Infrastructuur is een middel om het PPGO! nog concreter en zichtbaarder te vertalen in onze scholen.

De zorg voor de omgeving waarin onze leerlingen en cursisten worden ondergebracht is een gezamenlijke bevoegdheid van de Raad van het GO! en de scholengroepen, zoals bepaald in art. 36-3° van het Bijzonder decreet betreffende het gemeenschapsonderwijs van 14 juli 1998.

Voor de investeringen in schoolgebouwen beschikt het GO! over middelen uit de Vlaamse begroting en middelen die het zelf genereert uit beheer en de verkoop van gebouwen en gronden. Het GO! beheert ongeveer 4 miljoen m² gebouwoppervlakte. In verhouding tot die omvang zijn de beschikbare middelen veel te beperkt. Deze structurele onderfinanciering die al jaren aansleept, heeft tot gevolg dat de gebouwen van het GO! geleidelijk maar ontegensprekelijk aftakelen. Met de uitrol van het globale infrastructuurbeleidsplan trachten we dit structurele probleem te beperken. Maar vanwege de overheid is er een heuse inhaalbeweging nodig om tot een aanvaardbare basiskwaliteit in al onze schoolgebouwen te komen.

Eigenschappen van het patrimonium

Het GO! patrimonium strekt zich uit over heel Vlaanderen en Brussel:

TOTAAL_nieuw.PNG

Het GO! patrimonium heeft een gemiddelde leeftijd van 45 jaar. Een aanzienlijk deel ervan bestaat bovendien nog altijd uit oude ruimte- en energieverslindende paviljoenstructuren. Onderstaande figuur geeft de veroudering van ons patrimonium weer. Ondanks de grote inspanningen van de overheid met programma’s als ‘Scholen van Morgen’, is het overgrote deel van het patrimonium ouder dan 30 jaar. Er zijn dus structurele investeringen nodig.

minderdan10jaar.PNG

Gedeelde bevoegdheden met een sterke samenwerking

Krachtens het Bijzonder decreet betreffende het gemeenschapsonderwijs wordt het patrimonium van het GO! beheerd met een gedeelde bevoegdheid door de centrale diensten, de scholengroepen en de scholen. Daartoe is een sterke samenwerking nodig tussen de drie bestuursniveaus. Bij alle projecten zijn onze scholengroepen en scholen nauw betrokken. Tijdens vijf netwerkdagen voor de infrastructuurverantwoordelijken werd in het afgelopen jaar intensief gewerkt aan betere samenwerking tussen de centrale diensten en de scholengroepen, maar ook aan kennisuitwisseling tussen de scholengroepen onderling.

Middelen

Het GO! krijgt jaarlijks een budget vanuit de Vlaamse overheid. Als we rekening houden met het aantal leerlingen en met het principe dat een gebouw om de 50 jaar vervangen wordt, en in de veronderstelling dat alle gebouwen in goede staat worden onderhouden, heeft het GO! jaarlijks minstens € 167 miljoen nodig voor het vervangen en onderhouden van de gebouwen. Het GO! ontvangt jaarlijks veel minder middelen, met het gevolg dat het patrimonium gestaag en onherroepelijk aftakelt en aan waarde verliest. De middelen die nodig zijn om dit patrimonium in verval terug in goede staat te krijgen, worden geschat tussen € 3 miljard en € 3,9 miljard.

Budgettair zijn er middelen voor scholeninfrastructuur bij gekomen, naast de basisdotatie. Die bijkomende middelen zijn gekleurd (bv. voor extra capaciteit) of zijn verbonden aan zeer specifieke formules (bv. DBFM). De jaarlijkse basisdotatie is al meer dan twintig jaar een vast bedrag. Twintig jaar lang werd dit bedrag niet aangepast aan de verdrievoudigde bouwkosten; twintig jaar lang werd de verdeling over de onderwijsverstrekkers niet aangepast aan gewijzigde leerlingenaantallen en marktaandelen. Dit budget wordt bovendien bepaald op basis van een aantal m² per leerling dat veel kleiner is dan het Normenbesluit[*] bepaalt.

De jaarlijkse dotatie wordt opgesplitst volgens de bevoegdheden omschreven in het Bijzonder decreet betreffende het gemeenschapsonderwijs. Dit onderdeel van het jaarverslag betreft de middelen voor grote bouw- en renovatieprojecten die beheerd worden door de centrale diensten van het GO!.

Naast de jaarlijkse dotatie ontvangt het GO! ook middelen vanuit de Vlaamse Gemeenschapscommissie voor specifieke projecten in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, en genereert het eigen middelen uit verkoop, e.d. In het afgelopen jaar werden daarenboven middelen toegekend voor een specifiek doel, al dan niet vanuit een ander beleidsdomein.

De versnippering van de middelen maakt het moeilijk om een coherent beleid te voeren. Met de capaciteitsmiddelen worden projecten gerealiseerd in gemeenten waar volgens de capaciteitsmonitor over alle onderwijsverstrekkers heen te weinig stoeltjes beschikbaar zijn. In gemeenten waar er volgens de capaciteitsmonitor over alle onderwijsverstrekkers heen voldoende plaats is, maar waar het GO! leerlingen moet weigeren en dus de vrije keuze niet kan waarborgen, is het niet mogelijk om deze middelen te gebruiken. Hieronder een overzicht:

39miljoen.PNG

Realisaties en werking

Grote bouw- en renovatieprojecten

Ter vervanging, renovatie en uitbreiding van het patrimonium realiseert het GO! jaarlijks grote bouwprojecten met de dotatie die het van de overheid ontvangt, met gekleurde capaciteitsmiddelen en door herinvestering van eigen middelen. Zo werden in het voorbije jaar twaalf grote bouwprojecten in gebruik genomen, samen goed voor € 40,5 miljoen. Van 21 grote bouw- en renovatieprojecten werden de werken gestart, in totaal voor ongeveer € 37,8 miljoen aan bouw- en bijbehorende kosten. Het gaat om acht capaciteitsprojecten, elf projecten via de reguliere budgetten en twee projecten samen met de Vlaamse Gemeenschapscommissie. Verder werd de ontwerpfase opgestart voor zeven projecten. Het gaat om vijf capaciteitsprojecten en twee projecten via de reguliere middelen.
_________

[*]Besluit van de Vlaamse Regering van 5 oktober 2007 houdende vaststelling van de regels die de behoefte aan nieuwbouw of uitbreiding bepalen en van de fysische en financiële normen voor de schoolgebouwen, internaten en centra voor leerlingenbegeleiding
[**] Door de wijziging in de wetgeving rond overheidsopdrachten werd de besteding van de capaciteitsmiddelen doorgeschoven van eind 2017 naar begin 2018.

12projecten_nieuw.PNG
21projectenopgestart_nieuw.PNG
7projecten_nieuw.PNG (1)

Project in de kijker: GO! atheneum Ninove

De ruime campus in het centrum van Ninove biedt plaats voor de basisschool, de middenschool en het atheneum. Door een sterke groei de afgelopen jaren was er een groot ruimtetekort dat voorlopig werd opgevangen met tijdelijke klascontainers. Op basis van een masterplan met een sterke ruimtelijke visie werden op deze campus drie bouwprojecten uitgevoerd; een basisschool, een middenschool en een labogebouw.

Project in de kijker: GO! basisschool De Baanbreker Edegem

GO! basisschool De Baanbreker is een innovatieve nieuwe basisschool, ontworpen door Areal Architecten, die met capaciteitsmiddelen in Edegem wordt gebouwd. Deze school wordt opgericht op de campus van het GO! technisch atheneum Da Vinci. Ze zal geen traditionele klassen meer hebben, maar leerunits en een open leercentrum, gericht op zelfstandig en onderzoekend leren. Om een aantal lokalen dubbel te kunnen gebruiken wordt de nieuwe basisschool ruimtelijk gekoppeld aan het internaat op de site.

Eind 2017 bevatte de nieuwbouwplanning 152 projecten. Deze projecten bevinden zich in verschillende fasen, van projectdefinitie over ontwerp, uitvoering tot voorlopig opgeleverd.

Design-Build-Finance-Maintain (DBFM)

Scholen van Morgen’

Het GO! heeft 36 projecten om te realiseren via de DBFM-formule onder de leiding van ‘Scholen van Morgen’. Het betreft een bruto vloeroppervlakte van 115.500 m² schoolgebouwen.

3projectenopgeleverd_nieuw_cor.jpg

Project in de kijker: GO! campus Woudlucht Heverlee

In Heverlee werden de sterk verouderde paviljoenen en tijdelijke klascontainers van GO! campus Woudlucht (BuBaO en BuSO) vervangen door een nieuwbouwproject van 10.500m². Het nieuwe complex bestaat uit vijf nieuwe gebouwen met o.a. moderne klas-, vak- en labolokalen, aangepaste lokalen voor de autiwerking, een sportzaal en een ondergrondse parking waardoor heel wat geparkeerde auto’s uit de straten verdwijnen.

_______________

Selectie DBFM2

In 2017 werd het Decreet betreffende de alternatieve financiering van schoolinfrastructuur via projectspecifieke DBFM-overeenkomsten goedgekeurd. Dit voorziet in € 36,5 miljoen beschikbaarheidsvergoeding om te investeren in schoolinfrastructuur, te realiseren via DBFM2. Voor het GO! betreft het 47.295 m² extra te ontwikkelen infrastructuur. In tegenstelling tot de DBFM-projecten via ‘Scholen van Morgen’ zal het GO! zelf de volledige verantwoordelijkheid hebben over de procedure, het projectmanagement, de opvolging van het onderhoud, e.d.

Om een selectie te kunnen maken werden op basis van de meerjarenplanning de projecten onderzocht op

  • noodzaak;
  • strategie en langetermijnvisie;
  • aantal instellingen die er voordeel uit halen;
  • de selectiecriteria binnen DBFM2 en opgenomen worden in een cluster.

Er werden 14 bouwprojecten geselecteerd, verdeeld over twee clusters. Er werd gekozen om de opdrachten via twee clusters in de markt te zetten, om zo meer zekerheid te hebben over het realiseren van de projecten. Eind 2017 werkte het GO! actief mee met het projectbureau van de overheid om de clusters zo snel mogelijk te kunnen publiceren.

14projectengoedgekeurd_nieuw.PNG

Project in de kijker: GO! basisschool De Krekel en GO! basisschool voor buitengewoon onderwijs De Brug in Haaltert

Het project in Haaltert is een pilootproject voor het creëren van een inclusieve schoolomgeving. De Krekel en De Brug bouwen op deze site samen een nieuwe school met een maximaal inclusief concept. De scholen zullen niet enkel dezelfde ruimtes delen, maar ook pedagogisch sterk samenwerken.

___________________

Project ‘naschools openstellen schoolsportinfrastructuur’

De Vlaamse regering lanceerde in het afgelopen jaar de eerste oproep voor een projectsubsidie voor het naschools openstellen van sportinfrastructuur. Dankzij deze oproep ontvingen tien GO! scholen van de in totaal 53 geselecteerde scholen extra middelen om hun schoolsportinfrastructuur te verbeteren en ook buiten de schooluren ter beschikking te stellen van sportclubs en sportdiensten. Het totale bedrag bedraagt € 1,7 miljoen, waarvan de helft wordt gefinancierd door Sport Vlaanderen. De andere helft wordt gefinancierd met reguliere middelen van het GO!.

Klimaatfonds

Er werden vijf projecten vastgelegd op middelen die het GO! krijgt in het kader van het Vlaams Klimaatfonds, waarvan één project voor een beperkte stookplaatsrenovatie, drie voor de isolatie van het dak of de zoldervloer en één project voor het vervangen van vensters en het isoleren van de gevels. Daarnaast werd een grootschalige campagne gevoerd rond het instellen van stookplaatsen.

zonnepanelen.PNG

Zonneplan: fotovoltaïsche installaties

Een van de elf klimaatacties van Onderwijs behelst de energielening voor zonnepanelen op schooldaken voor een totaal bedrag van € 5 miljoen. Voor 2017 werd aan het GO! € 1,1 miljoen toegekend.

De gebouwen werden geselecteerd op basis van het bouwjaar (gebouwen van 2006 of jonger) en dan op basis van een aantal selectiecriteria (vermeden CO2, terugverdientijd, projectkosten per geproduceerde kWh). Voor de uitvoering van deze projecten wordt er afgenomen van het raamcontract dat het Vlaams EnergieBedrijf (VEB) voor deze actie heeft opgezet.

Samenwerking met andere partners

Om de GO! middelen te optimaliseren en opportuniteiten te capteren worden er samenwerkingsverbanden met partners gesloten, gaande van de samenwerking om met gedeelde kosten een sporthal op te richten tot het uitvoeren van een PPS-project.

Het pilootproject ‘PPS Hasselt’ werd in de markt gezet. Enkele locaties werden vermarkt om te kunnen zorgen voor een nieuwe topsportschool met sportvoorzieningen. Door dit via een PPS (publiek-private samenwerking) te realiseren ontvangt het GO! ook een bepaalde return van de ontwikkeling van de sites. Dit project wordt momenteel verder uitgevoerd.

In Ieper zal een sporthal gebouwd worden in cofinanciering met AG Vauban van de Stad Ieper. De verdeelsleutel Ieper/GO! is resp. 2/3 – 1/3. Tijdens de schooluren zal de sporthal uitsluitend ter beschikking staan van de school. Na de schooluren, in weekends en vakanties zullen verschillende Ieperse sportclubs hier kunnen trainen. De bouw is gepland voor 2018.

Vastgoedtransacties

Om het ontoereikende budget voor nieuwbouw, renovatie en onderhoud van het GO! patrimonium aan te vullen, verkoopt het GO! gronden en gebouwen die niet langer voor onderwijs worden gebruikt. Een percentage van de verkoopprijs gaat rechtstreeks naar de betrokken scholengroep voor het onderhoud van hun gebouwen. In het afgelopen jaar werden gronden en panden verkocht ter waarde van bijna € 5 miljoen. 35% hiervan zijn gronden, 65% zijn gebouwen. De belangrijkste dossiers waren de verkoop van een domein in Diest (Boudewijnvest 4) voor ca. € 1,6 miljoen en in Leopoldsburg voor € 2,1 miljoen.

Daarnaast sloot het GO! een 20-tal overeenkomsten in de vorm van zakelijke rechten, grondruil, erfpachten en opstalrechten. Er werd één onteigening gerealiseerd.

Net-brede projecten in het kader van patrimoniumbeheer

Project ‘Monitoring’

Het project ‘Monitoring’ werd in het afgelopen jaar opgestart met het doel op een geijkte manier voor het volledige patrimonium een basisset van vastgoedgegevens te verzamelen. Het betreft data zoals de staat van de gebouwen, het bouwjaar, de gebouwtypologie, het gebruik e.d. Onder meer dankzij deze set van data zal het management voor elk gebouw een beheerbeslissing kunnen nemen (desinvesteren, investeren of consolideren). Op die manier zijn investeringen en onderhoudswerken aan een gebouw altijd mogelijk met een langetermijnvisie. In combinatie met de integraalplannen zal het resultaat van dit net-brede project het GO! in staat stellen om de juiste prioriteiten te bepalen voor bouw- en andere projecten. Er werd ook een gebruiksvriendelijke handleiding met sjablonen ontwikkeld. Het effectief capteren van de gegevens is gepland voor 2018.

Facilitair Management Informatie Systeem (FMIS)

Het FMIS is een softwaretoepassing waarin alle belangrijke facilitaire informatie van het GO! wordt opgeslagen (databank) en dat tegelijk de businessprocessen rond infrastructuur ondersteunt. Het enkele jaren geleden aangekochte systeem MyMCS wordt stapsgewijs geconfigureerd en in gebruik genomen. In het voorbije jaar werd het grootste deel van de opgemeten gebouwen ingeladen in het systeem. De module ‘Contracten’ (huur en andere) werd opgestart. Het meldingssysteem GO! fixIt werd herzien en MyMCS werd geüpgraded.

Ontvang het "Helemaal GO!"-magazine in je mailbox.

Laden...