zondag 28 juni 2015
Els_Gallin_horizontaal_1000x800.jpg

De hele school de cirkel in

“Scholen zijn zich bewust van het belang van kwaliteitszorg maar ze worstelen er mee. Omdat we er als pedagogisch begeleiders op toezien dat scholen er werk van maken, willen we hen ook tips en haalbare voorbeelden meegeven om die kwaliteitszorg in de praktijk te brengen. De zorg voor kwaliteit is de zorg van elk moment, maar het moet ook niet onmiddellijk voor alles tegelijk. Beschouw deze publicatie als een bouwpakket”, zegt Els Gallin, pedagogisch begeleider en co-auteur van ‘Kwaliteitszorg op school’.

Els Gallin: "Kwaliteitszorg is de bril waardoor je de activiteiten op school bekijkt om ze permanent te evalueren. Dat laat je toe om vast te houden wat goed loopt en aan te passen wat nodig is. Je stuurt dus regelmatig en systematisch de kwaliteit van je onderwijs met als hoofddoel je leerlingen beter te laten leren."

"Doen we de goede dingen goed?"

"Een goede kwaliteitszorg is systematisch, integraal en cyclisch. Systematisch betekent dat de school met duidelijke criteria, procedures en instrumenten de kwaliteit van haar onderwijs evalueert. Integraal wil zeggen dat de zelfevaluatie over alle belangrijke aspecten van het onderwijs gaat en dat alle partners - bestuur, directie, leerkrachten, leerlingen, ouders - erbij worden betrokken. Cyclisch duidt op het continue karakter van die evaluatie. Daarbij zijn de volgende vragen essentieel: Doen wij op school de goede dingen?, Doen wij die goede dingen goed?, Hoe weten we dat?, Wat vinden anderen daarvan, Wat doen we met de informatie over onze werking?"

Groeiproces

"Voor scholen is het niet eenvoudig om uit te maken waar je met die kwaliteitszorg begint. Maar het moet ook niet onmiddellijk voor alles tegelijk. Je kan er één element uit je schoolwerking uitlichten. Je vertrekt vanuit het eigen outputmateriaal: de resultaten van toetsen, eigen evaluaties, de opmerkingen van de doorlichting, het buikgevoel of symptomen als bijvoorbeeld onrust op de speelplaats. Materiaal om je werking tegen het licht te houden heeft elke school genoeg. Als pedagogische begeleiders moedigen we de scholen aan om van hun eigen kwaliteiten en beginsituatie uit te gaan en die gestaag verder uit te bouwen. Kwaliteitszorg is een groeiproces. Op die manier actualiseert het schoolteam haar eigen visie, zodat die zich voortdurend bijschoolt."

Verbetercirkel

"We werken in het boek met de PDCA-verbetercirkel van W. E. Deming. PDCA staat voor Plan-Do-Check-Act. Plan: ontwerp een plan, bepaal je doelen; Do: voer het plan uit; Check: beoordeel de resultaten; Act: stel je plan en doelen bij, pas de uitvoering aan maar vergeet ook niet de positieve resultaten vast te houden, te borgen. Deze eenvoudige cyclus is bruikbaar voor alle scholen, voor alle deelwerkingen van de school. Je kan deze verbetercirkel ook de klas binnentrekken om het leren van je leerlingen te ondersteunen. Iedereen of alles op school kan die cirkel in, iedereen en alles op school is PDCA."

Vermijd terugbollen

"In de praktijk botsen we op een breuk tussen PD en CA. Een leerkracht vertelde me: Bij ons is het meestal Plan Do Stop. De Check blijft hangen, de Act wordt vergeten. Het is blijkbaar moeilijker om verwezenlijkingen te evalueren en bij te sturen maar vooral om ze vast te houden en te borgen. Werken met PDCA is samen de cirkel een helling opduwen. Als je de spie van het borgen er niet onder stopt, bolt hij terug en gaan al je inspanningen verloren. Borgen betekent ook dat je regelmatig opfrist wat je samen hebt bereikt en dat je nieuwe leerkrachten onmiddellijk het afgelegde parcours binnentrekt. De cirkel moet blijven draaien maar het is de spie van het borgen die de kwaliteit van je schoolwerking vooruithelpt."

boekcoverkwaliteitszorgopschool.JPG

Iedereen kwaliteitszorger

"Kwaliteitszorg is geen item dat er op school bovenop komt. Het gaat tenslotte om de kerntaak van elke school: zo goed mogelijk onderwijs geven. Iedereen op school is kwaliteitszorger. Daarom is het niet altijd gelukkig om voor kwaliteitszorg een personeelslid enkele uren te geven. Het is een werkinstrument voor het hele team."

Directeur als coach

"Het komt erop aan om eerst een veilig klimaat te scheppen waarin het gevoel van gedeelde verantwoordelijkheid wortel kan schieten. Voor de directeur of de trekker van kwaliteitszorg is het belangrijk om op de PDCA-cirkel een andere cirkel te leggen: die van het Inspireren - Mobiliseren - Appreciëren en Reflecteren. Kwaliteitszorg mag ook nooit culpabiliserend werken. Als de PDCA-cirkel uitwijst dat bepaalde aspecten of personen niet optimaal functioneren, dan is het aan de directeur om zijn rol als coach op te nemen. Wij als pedagogisch begeleiders helpen de scholen tijdens dat proces en wisselen met hen de expertise uit de verschillende scholen uit."

Kwaliteitszorg op school. Praktische kaders en handvatten

Meer info op de GO! pagina van uitgeverij Politeia

 

Lees het volgende artikel

Ontvang het "Helemaal GO!"-magazine in je mailbox.

Laden...