Op deze ‘Internationale Dag van Vrouwen en Meisjes in de Wetenschap’ richten we onze schijnwerpers graag op een vrouwelijke oud-leerling van een van onze scholen. Intussen werden haar naam en voornaam, Ann Dooms, ook aangevuld met de welluidende titel ‘Professor of Mathematics’. Adem diep in, want we nemen een duik in de abstracte wereld van de wiskunde.
© foto: Yves Nevens, oud-leerling GO! atheneum Denderleeuw
Begin jaren ’90 koos een nieuwsgierige en leergierige Ann voor de studierichting Latijn-Wiskunde aan het GO! atheneum Vijverbeek in Asse. “Ik was goed in allebei én vond ze ook allebei leuk om te doen. Wiskunde werd stilaan écht abstract: verzamelingenleer en algebra bijvoorbeeld. Een probleemstelling oplossen vanuit abstract redeneren vond ik veel plezanter dan louter hoofdrekenen. Om diezelfde reden koos ik trouwens ook voor Latijn. Het is een dode taal die volgens vaste regels opgebouwd is, daar wordt niet meer aan gefrunnikt. Die strikte regels maken de taal perfect ontleedbaar en logisch opgebouwd. Dat analytische sprak me dus zowel in wiskunde als Latijn aan, hoe ver die twee ook uit mekaar lijken te liggen.”
Na het secundair twijfelde Ann nog aan haar keuze voor hoger onderwijs: “Ik nam ook een kijkje bij de ingenieurs, maar veel van de vakken in die opleiding waren me te praktisch. Ik ben niet zo goed met mijn handen en wilde vooral met mijn hoofd werken. Wat me toen in 1995 over de schreef trok om voor wiskunde te kiezen, was de opkomst van de computerwetenschappen. Het internet stond toen nog in zijn kinderschoenen, digitale fotografie was nog iets heel exotisch, laat staan dat iemand al over artificiële intelligentie had gehoord. Er waren wilde plannen en ideeën, maar er moesten nog veel nieuwe toepassingen ontwikkeld worden om die allemaal waar te maken. Tijdens de infodagen van de VUB zag ik in dat wiskunde aan de basis hiervan lag. Daarom wilde ik de pure taal van de wiskunde leren, die intrigeerde me mateloos, maar zuivere wiskunde kiezen is niet zo evident als 18-jarige. Je kiest eigenlijk niet voor een beroepsopleiding. Je kunt er alle kanten mee uit, da’s waar, maar de opties, naast het onderwijs, zijn aan het begin van zo’n studie nog heel vaag en dat schrikt veel jonge mensen af.”
De opleidingen wiskunde en computerwetenschappen liepen destijds voor een stuk parallel aan de universiteit en deelden heel wat vakken. Ann koos dan ook voor de computervakken in haar parcours: “Computers, ja, die staken mijn ogen uit. Software ontwikkelen is bouwen met je brein, heerlijk vond ik dat! Uiteindelijk is dat ook waar ik nadien terechtgekomen ben: in de digitale wiskunde, waarin we nieuwe wiskundetechnieken ontwikkelen voor digitale toepassingen. Ondertussen zien beide opleidingen er anders uit. Aan de VUB moderniseerden we bijvoorbeeld de keuzepakketten voor wiskunde, waarbij we een focus leggen op data science. Maar de basis van de opleiding is nog steeds dezelfde. Wiskundetechnieken verouderen niet, ze zijn tijdloos. Het is een taal die af is, maar waarmee je telkens nieuwe zinnen kunt schrijven. Er is altijd ruimte om met bestaande wiskunde nieuwe wiskunde te maken. Het stelt je in staat om als wetenschapper nieuwe dingen uit te vinden, bestaande dingen te verbeteren. Dat is toch fantastisch?”
— Ann Dooms, professor of mathematics aan de VUB
Het percentage jongens en meisjes dat zich voor de opleiding wiskunde inschrijft is vrijwel in balans, maar de inschrijvingscijfers zaten al tientallen jaren in dalende lijn. “Kijk maar naar het onderwijs, waar wiskundeleraar nu een echt knelpuntberoep is. En dat terwijl we die leerkrachten, zeker op dit moment, hard nodig hebben om leerlingen de nieuwe eindtermen te helpen behalen. We hopen dan ook dat die eindtermen, en de uitdagingen die ermee gepaard gaan, onze studenten opnieuw motiveren om voor het onderwijs te kiezen. Mooi meegenomen: je leerstof blijft als wiskundeleerkracht altijd relevant, omdat je een tijdloze taal doceert. Dat is toch héél fijn om te weten! Daarnaast is er natuurlijk ook kadering nodig, om te duiden op welke manier wiskunde voor innovatie zorgt. Onze nieuwe focus in de keuzepakketten komt daar alvast aan tegemoet. Tegelijk zorgt dit ervoor dat onze studenten voorbereid zijn op het beroep van ‘data scientist’, dat we niet voor niets de meest sexy job van 21e eeuw noemen.”
_________________________
Begin deze week publiceerde het wetenschapstijdschrift EOS een podcastreeks over wetenschapsheldinnen op zijn website. Ann deed er haar bewondering voor de Britse wiskundige Ada Lovelace (1815-1852) uit de doeken. Deze vrouw was de eerste persoon ter wereld die een wiskundig algoritme wist te schrijven, een soort computerprogramma avant la lettre dat een complexe machine moest laten draaien. “Ik koos voor dit verhaal omdat het wel wat gelijkenis vertoont met het mijne, ik zet namelijk ook wiskunde in voor machines”, zegt Ann. “En het vertoont ook veel gelijkenis met de evolutie die we vandaag zien: hoe wiskunde aan de basis ligt van grote vooruitgang.”
Je kan de volledige podcast hier beluisteren.