Er worden heel wat hypothetische verklaringen gegeven die men voor waar aanneemt. Onderwijskwaliteit is een ingewikkeld onderwerp en er is geen eenvoudige oplossing.

Ja, wij zijn kritisch voor onze eigen werking. We zijn niet blind voor de aandachtspunten die uit onderzoeken naar voren komen en nemen actie – vaak proactief, al voor de resultaten publiek gemaakt worden – om het tij te keren. Samen mét onze scholen. We begeleiden onze startende leraren in hun groeicurve. We brengen de inspectieverslagen van al onze scholen in kaart en gebruiken die input om begeleiding bij te sturen en professionalisering op te enten. We reiken wetenschappelijk onderbouwde didactische methodes aan en meten hun effecten – we focussen hierbij actueel op wiskunde en taal. We ondersteunen scholen om hun onderwijskundige visie en hun kwaliteitszorg vorm te geven.

We staan heel erg stil bij de daling van het aantal hoogpresteerders, terwijl minstens even onrustwekkend is dat de prestatiekloof tussen autochtone en allochtone leerlingen nergens zo groot is als in Vlaanderen. We moeten de lat hoog leggen, maar élk kind verdient een plaatsje in de samenleving. Onderzoek bevestigt dat onze aanpak inzake gelijke onderwijskansen resultaat brengt. Deze focus op gelijke onderwijskansen mogen we niet laten varen. En alle discussies over kennis versus vaardigheden ten spijt: het is cruciaal dat jongeren die vandaag op de schoolbanken zitten, voorbereid zijn om de samenleving van morgen actief mee vorm te geven. Via kennis en kunde maar ook via een brede vorming geven we hen de handvaten mee die ze daarvoor nodig hebben. Onderwijs heeft een dubbele opdracht: het aanreiken van kennis en kunde én de ontwikkeling van persoonlijkheid zijn bovendien onlosmakelijk met elkaar verbonden. Zo omvat onze leerlijn Actief Burgerschap ook kennis van demografische structuren en organen.

Ook een rits aan maatschappelijke evoluties, die niet allemaal binnen de invloedssfeer van onderwijs te vatten zijn, hebben een impact. Een op vijf jongeren bijvoorbeeld kampt met psychische problemen, en dit neemt de laatste jaren sterk toe. Nooit eerder groeiden er zoveel jonge kinderen op in kansarmoede. Samenlevingsvormen en de tijdsbesteding van gezinnen zijn de laatste decennia sterk gewijzigd. Hoe speelt deze bredere maatschappelijke context mee in de evoluties waarvan we vandaag de resultaten zien? Het is deze context waar onze leerkrachten elke dag mee werken. We zijn allemaal overtuigd dat zij het verschil maken. De manier waarop het debat vandaag gevoerd wordt, stimuleert onze leerkrachten die zich dag in dag uit inspannen niet. Laat staan dat het jongeren overtuigt voor dit mooie beroep te kiezen.

Onderwijs kan niet blijven stilstaan in de wereld van vandaag. Het tempo waaraan die verandert, is nooit gezien. Er zijn spectaculaire evoluties aan de gang op vlak van wetenschap en technologie. Digitalisering heeft een impact op ons gedrag, onze denkpatronen, op de manier waarop we met kennis omgaan. Die snelle veranderingen brengen onzekerheid met zich mee en een nostalgisch verlangen om terug te keren naar het veilige verleden. Onze toekomst, die van onze kinderen, ligt niet in het verleden. Blijven vasthouden aan het ‘oude’ model is geen optie.

Daarom is vernieuwing op de klasvloer absoluut nodig. Doordachte vernieuwing. En daarom roep ik op tot grondig onderzoek naar de verschillende factoren die hun invloed hebben. We moeten niet overhaast in het rond schieten, maar de juiste conclusies trekken. Wetende dat het onderwijs een grote tanker is: hem in beweging zetten en er de effecten van zien, vraagt tijd. Daar zullen we als GO! zelf in de eerste plaats onze verantwoordelijkheid in nemen.

Dat dit debat gevoerd wordt, kan ik alleen maar toejuichen, wanneer het leidt tot een constructieve samenwerking tussen beleid, wetenschap en praktijk. Tot weloverwogen investeringen en ruimte voor een doordachte implementatie. Al onze huidige en toekomstige leerlingen verdienen dit.

Raymonda Verdyck
afgevaardigd bestuurder GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap