Het zijn moeilijke tijden. Corona stelt ons al meer dan een jaar op de proef en zorgt er stilaan voor dat mensen een beetje moedeloos of kregelig worden. Oliva Moors, coördinator OKAN in GO! atheneum Beveren stuurde ons een verhaal dat een en ander wat helpt in perspectief te zien en ons moed en hoop geeft. Een bericht dat niet beter op tijd kon komen, met de paasvakantie voor de deur.
Jongeren die in Vlaanderen terechtkomen omdat ze op de vlucht gingen uit hun thuisland uit vrees voor hun leven, kennen doorgaans geen of onvoldoende Nederlands, de taal die ze nodig hebben om hier ten volle aan het maatschappelijk leven te kunnen deelnemen. Vooraleer ze dus aan gewoon onderwijs toe komen, hebben ze eerst baat bij een intensieve basiscursus Nederlands. Die volgen ze in zogenaamde onthaalklassen voor anderstalige nieuwkomers, kortweg OKAN.
Vlaanderen telde in het schooljaar 2019-2020 in het secundair onderwijs zo’n 5000 OKAN-leerlingen. 1338 van hen volgden Nederlands in het GO!, in een van de 27 GO! scholen die OKAN inrichten. Die 5000 maken net geen 1,75 % van de leerlingenpopulatie in het Vlaamse secundair onderwijs uit. Een erg bescheiden deel van de onderwijskoek dus.
Tot zo ver enkele getallen. Achter die getallen zitten mensen van vlees en bloed. Leerkrachten zoals Oliva en Magda, leerlingen zoals Jacob, Hannah en Khandad.
Oliva Moors is coördinator OKAN in het GO! atheneum Beveren, Magda Van de Winkel is een collega. Op dinsdag 9 maart stuurde Oliva aan Magda een kort berichtje. De onderwerpregel luidde Verhaal Noorwegen. Haar tekst: “Lieve Magda, Voor jou. Mooie dag.” Bij dat ‘voor jou’ hoorde een link naar een artikel in het Noors.
— Oliva Moors, OKAN-leerkracht GO! atheneum Beveren aan haar collega Magda
Magda besloot dit bericht te delen met Jens, een andere collega. Niet actief als leerkracht in een van onze scholen, wel op de centrale diensten van het GO!. Jens houdt zich onder meer bezig met het screenen van goede onderwijspraktijken in andere (vooral Europese) landen en brengt die onder de aandacht van onze GO! scholen. Magda voegde er voor Jens deze boodschap aan toe: “Als je voor je internationaliseringsprojecten of voor de GO! communicatiedienst eens een mooi verhaal zoekt….”
Jens stuurde de mail door naar de redactie met Magda en Oliva in cc.
Omdat het een artikel in het Noors betrof stuurde Oliva, die het verhaal natuurlijk zelf al kende onderstaande aanvulling na.
“Dank je wel Magda om het verhaal te willen delen.
Hieronder een beetje achtergrond
Na de moord op zijn vader vluchtte Khandad Sufi weg voor de taliban.
Via Turkije belandde hij in Noorwegen.
Maar in dit land kon hij maar blijven tot zijn achttiende verjaardag.
En dus vluchtte hij vlak voor zijn verjaardag opnieuw, ditmaal naar België.
Om alles te moeten herbeginnen. Interviews afleggen, een nieuwe taal leren, een nieuwe thuis vinden. Op 1 september 2017 startte hij in een OKAN-klas bij ons, in KA Beveren.
Weinig gemotiveerd. Waarom ook? Hij deed al zijn best om Noors te leren, te integreren en het draaide allemaal op niets uit. De kracht was even weg. En soms bleef hij ook van de les weg. Maar als hij kwam, was er wel iets wat echt zijn aandacht trok. Twee jongeren uit Noorwegen, Jacob en Hannah. Hun achtergrond was totaal verschillend van de zijne. De jongeren waren in België omwille van het tv-werk van hun vader, Philip Lote. Ze waren welstellend en omringd door hun familie. Maar er groeide langs beide kanten nieuwsgierigheid en bezorgdheid en drie jaar later, op zijn laatste werkdag in België, schreef de papa van Jacob en Hannah die werkt als nieuwsanker voor een Noorse tv-zender, hierover een artikel: "De jongen die plotseling Noors sprak" het verhaal van Khandad, Jacob en Hannah.”
Met behulp van Google translate lazen we op de redactie het Noorse origineel na en dat komt in het kort ook neer op wat Oliva ons als achtergrondinformatie nastuurde. Het geheel is een aangrijpend en prachtig voorbeeld van doorzettingsvermogen van de kant van de leerling en van toewijding vanwege de leerkracht. Wij vonden dat het op een of andere manier een plaats in de zon verdiende.
Uit bezorgdheid omwille van wat Khandad heeft meegemaakt twijfelden we echter of dat wel zo verstandig was. We weten immers niet zeker of dat wel helemaal veilig is voor Khandad en of hij toestemming wou geven om aan zijn verhaal verder ruchtbaarheid te geven. Mevrouw Moors stelde voor om het hem zelf te vragen en gaf me zijn contactgegevens.
— Khandad Sufi, oud-leerling van OKAN-leerkracht Oliva Moors
In het korte telefoongesprek met Khandad Sufi dat daarop volgde, ontmoetten we een vrolijke jonge man die heel open en opgewekt klonk, heel ontspannen, zelfverzekerd en erg goed Nederlands sprak. We hoorden wat keukengeluiden op de achtergrond. Misschien was hij net bezig met de voorbereidingen voor het avondmaal. Hoe dan ook, hij stond ons vriendelijk te woord. En gaf rustig antwoorden op alle vragen. Hij vond het geen probleem om zijn verhaal ook in Vlaanderen te laten lezen. Zijn foto's op de website te laten zien. Waarom ook niet? Hij is inmiddels 21 en woont dus al vier jaar in België, waar hij zich steeds meer in zijn sas voelt. Deze jonge Noorman uit Afghanistan heeft dan ook veel troeven: hij spreekt maar liefst zes talen: Pashto, zijn moedertaal, Perzisch, Hindi, Engels, Noors en dus ook meer dan behoorlijk Nederlands. En hij is jong, sterk en vol energie. Toen ik hem vroeg hoe hij in het leven staat, wat zijn levensmotto is, antwoordde Khandad kort en krachtig: Altijd vooruit kijken. Dan word je succesvol. Niet achterom, dan begin je te twijfelen. Het bezorgde ons echt kippenvel. En nog een beetje meer toen hij zei wat mevrouw Moors voor hem en zijn kompanen in de OKAN-klas betekende: “Wij waren een beetje als kinderen voor haar. Ze kwam ons ophalen in het centrum waar we verbleven. Ze motiveerde ons om door te zetten. Ik heb haar heel graag. Ze heeft zo goed haar best gedaan voor ons.”
Khandad werkt inmiddels in een bedrijf dat tapijten maakt. Een groot bedrijf waarvan hij de machines bedient. Wij denken dat ze er met Khandad een dijk van een werknemer te pakken hebben. Fantastisch!
En ook Oliva vindt dat ongetwijfeld heerlijk. Toen ze ons zijn contactgegevens per sms bezorgde, schreef ze:
“Ziehier het nummer van Khandad.
Ik bracht hem kort - via een sms - op de hoogte.
Hij was aan het werk. :-)”
Die laatste leestekens die een glimlachend gezichtje vormen spreken boekdelen.